Tolibon va Rossiya dollar bilan xayrlashdimi?

Afg‘oniston hukumati Rossiya🇷🇺 va Xitoy🇨🇳 bilan yuz millionlab dollarga nufuzli savdo operasiyalarini milliy valyutalar bilan amalga oshirish bo‘yicha muzokaralar olib bormoqda.

Tolibon va Rossiya o‘rtasida banklar, sanksiyalar ostida bo‘lgan ikki davlat, yuz millionlab dollar miqdorida savdo operasiyalarini milliy valyutalar bilan amalga oshirish bo‘yicha muzokaralarning ilg‘or bosqichida turibdi. O‘xshash takliflar afg‘on hukumati tomonidan Xitoyga ham taqdim etilgan, Reuters axborot agentligi xabar berdi.

Afg‘oniston savdo vaziri Xadji Nuridin Azizi Reuters 'ga bergan intervyusida, xalqaro sanksiyalar fonida va mamlakatda amerika valyutasining keskin kamayishi oqibatida, mamlakat dollaridan voz kechishga intilayotganini ta’kidladi.

«Biz bu juda yaxshi imkoniyat deb hisoblaymiz... bu imkoniyatdan foydalanib, xalqimiz va mamlakatimiz manfaatlari uchun foyda ko‘ramiz», — dedi Azizi.

Hozirda Rossiya va Afg‘oniston o‘rtasidagi yillik ikki tomonlama savdo aylanishi taxminan 300 million dollarni tashkil etadi, va bu ikki tomonlama sarmoyalar oshgani sayin sezilarli darajada ko‘payishi mumkin. Xitoy bilan Afg‘oniston yillik savdosi taxminan 1 milliard dollar atrofida.

«Biz bu borada Xitoy bilan ham qadamlar qo‘ymoqchimiz», — dedi vazir va Afg‘oniston savdo vazirligi va Xitoy elchixonasidan vakillar bilan ishchi guruh tashkil etilganini ta’kidladi.

Rossiya bilan taklif ishlab chiqilmoqda va texnik jamoalar bu masala bo‘yicha muhokamalar olib bormoqda. «Hozirda biz bu borada maxsus muhokamalar yuritmoqdamiz, mintaqaviy va global iqtisodiy kelajaklar, sanksiyalar hamda Afg‘oniston va Rossiya duch kelayotgan muammolarni hisobga olgan holda», — dedi Azizi.

Muzokaralar shunday paytda bo‘lib o‘tmoqda, Rossiya dollaridan qisman qochishga qaratilgan bo‘lsa, Afg‘oniston esa, yordamlarning qisqarishi bilan, mamlakatga kiradigan AQSh dollarlarining keskin kamayishi bilan yuzlashmoqda.

Afg‘onistonning moliyaviy sektori, sanksiyalar tufayli, xalqaro bank tizimidan katta darajada uzilgan. Bu sanksiyalar, 2021 yilda xorijiy qo‘shinlar chiqib ketganidan so‘ng, hukmron harakatning yetakchilariga nisbatan joriy qilingan.

2022 yildan boshlab, Afg‘oniston Rossiyadan gaz, neft va bug‘doy import qilmoqda — bu, xalqaro izolyasiya sharoitida, Toliboning hukmronlikka qaytganidan keyingi birinchi katta iqtisodiy shartnoma bo‘ldi.

Xalqaro yordamlarning milliardlab dollar bilan qisqargani, va bu yil AQShning harakatlari bilan, mamlakatga naqd dollarlarda yuboriladigan yordamlar ancha kamaydi.

Azizi ta’kidlashicha, valyuta barqarorligini ta’minlash va uning rivojlanishiga qaratilgan hukumat choralari, xalqaro sarmoyalar, jumladan, afg‘on diasporasi yordamini jalb qilish, AQSh dollarining mamlakatda yetishmovchiligini oldini oladi.

Avvalroq, Vashington Tolibonga nisbatan munosabatini o‘zgartirishi mumkinligi haqida xabarlar berildi, bu sohada so‘nggi yutuqlar bilan bog‘liq. Bu haqda ilgari davlat departamenti rahbari Marko Rubio palata vakillari kengashida so‘zlagan. U, uning so‘zlariga ko‘ra, «terrorizm tashkiloti sifatidagi statusi hozir qayta ko‘rib chiqilmoqda» va muzokaralarda erishilgan yutuqlar bilan bog‘liq.