O‘zbekistonda dollardan voz kechilmoqdami?

O‘zbekistonda dollarlashuv darajasi pasayib bormoqda. Bu respublika Markaziy banki Statistika va tadqiqotlar departamenti tadqiqoti natijasidan ma’lum bo‘ldi.

Ma’lum qilinishicha, dollarlashuvning tabiiy darajasi MVP (Minimum Variance Portfolio) yondashuvi asosida baholangan.

Tadqiqotga ko‘ra:

2020 yil boshida qisqa muddatli tabiiy dollarlashuv 24,5% bo‘lgan.

2025 yil oktyabriga kelib bu ko‘rsatkich 17,8% gacha pasaydi.

Uzoq muddatli (3 yillik) tabiiy dollarlashuv darajasi 19,3% etib baholandi.

“Bu aholi va biznesning milliy valyuta - so‘mga bo‘lgan ishonchi ortayotganini, ya’ni tovar va xizmatlar narxini milliy valyutada belgilash va o‘zaro hisob-kitoblar asosan milliy valyutada amalga oshirilayotganligini ko‘rsatadi”, - deyiladi xabarda.

Nega dollarlashuv pasaymoqda?

Narxlar barqarorligining yaxshilanishi, inflyasiyaning pasayishi odamlarni so‘mda jamg‘arishga undayapti.

Valyuta kursining nisbatan barqaror bo‘lishi xavfni kamaytirmoqda.

Bank tizimida so‘mdagi depozitlar bo‘yicha sharoitlarning yaxshilanishi milliy valyutani jozibador qildi.

Depozitlardagi dollarlashuv trendi

Muddatli depozitlarda dollarlashuv keskin kamaygan:

Yuridik shaxslarda: 48,2% (2019) → 20,5% (2025 yil 1 noyabr holatiga).

Jismoniy shaxslarda: 32,6% (2019) → 22,5% (2025 yil 1 noyabr holatiga).

Ta’kidlanishicha, bu o‘zgarish so‘mda depozit ochish xavfini sezilarli darajada kamayganini anglatadi.

Aholi va biznes vakillari uchun bu nimani anglatadi?

Markaziy bankning ta’kidlashicha, moliyaviy xavflar kamaymoqda.

So‘mda pul saqlash avvalgiga nisbatan ko‘proq ishonchli.

Bank depozitlarida milliy valyuta jozibadorligi ortgan.

Kursdagi tebranishlar uzoq muddatli xavf tug‘dirmayapti.

Tadqiqot natijalariga ko‘ra, O‘zbekistonda tabiiy dollarlashuvning pasayishi — iqtisodiy barqarorlik ortayotganining belgisi. Narxlar barqarorligi va valyuta siyosatidagi izchillik milliy valyutaga bo‘lgan ishonchni mustahkamlamoqda.