Ўзбекистонда долларлашув даражаси пасайиб бормоқда. Бу республика Марказий банки Статистика ва тадқиқотлар департаменти тадқиқоти натижасидан маълум бўлди.
Маълум қилинишича, долларлашувнинг табиий даражаси MVP (Minimum Variance Portfolio) ёндашуви асосида баҳоланган.
Тадқиқотга кўра:
2020 йил бошида қисқа муддатли табиий долларлашув 24,5% бўлган.
2025 йил октябрига келиб бу кўрсаткич 17,8% гача пасайди.
Узоқ муддатли (3 йиллик) табиий долларлашув даражаси 19,3% этиб баҳоланди.
“Бу аҳоли ва бизнеснинг миллий валюта - сўмга бўлган ишончи ортаётганини, яъни товар ва хизматлар нархини миллий валютада белгилаш ва ўзаро ҳисоб-китоблар асосан миллий валютада амалга оширилаётганлигини кўрсатади”, - дейилади хабарда.
Нега долларлашув пасаймоқда?
Нархлар барқарорлигининг яхшиланиши, инфляциянинг пасайиши одамларни сўмда жамғаришга ундаяпти.
Валюта курсининг нисбатан барқарор бўлиши хавфни камайтирмоқда.
Банк тизимида сўмдаги депозитлар бўйича шароитларнинг яхшиланиши миллий валютани жозибадор қилди.
Депозитлардаги долларлашув тренди
Муддатли депозитларда долларлашув кескин камайган:
Юридик шахсларда: 48,2% (2019) → 20,5% (2025 йил 1 ноябрь ҳолатига).
Жисмоний шахсларда: 32,6% (2019) → 22,5% (2025 йил 1 ноябрь ҳолатига).
Таъкидланишича, бу ўзгариш сўмда депозит очиш хавфини сезиларли даражада камайганини англатади.
Аҳоли ва бизнес вакиллари учун бу нимани англатади?
Марказий банкнинг таъкидлашича, молиявий хавфлар камаймоқда.
Сўмда пул сақлаш аввалгига нисбатан кўпроқ ишончли.
Банк депозитларида миллий валюта жозибадорлиги ортган.
Курсдаги тебранишлар узоқ муддатли хавф туғдирмаяпти.
Тадқиқот натижаларига кўра, Ўзбекистонда табиий долларлашувнинг пасайиши — иқтисодий барқарорлик ортаётганининг белгиси. Нархлар барқарорлиги ва валюта сиёсатидаги изчиллик миллий валютага бўлган ишончни мустаҳкамламоқда.