Notr Dam Xitoy pullari evaziga tiklanganmi?

Parijdagi Notr Dam besh yillik restavrasiya ishlaridan so‘ng 7 dekabr kuni qayta ochildi. Xitoy soborni rekonstruksiya qilishda Fransiyaning asosiy hamkori va uni qayta tiklashda yordam berishga rozi bo‘lgan birinchi davlat bo‘ldi. Endi Xitoy ommaviy axborot vositalari G‘arbiy Evropadagi asosiy katolik soborini «najot» qilishda Xitoyning etakchi roli haqida bor kuchlari bilan karnay qilmoqdalar. Pekin bu tarixdan Fransiya va Yevropadagi qo‘shnilariga bosim o‘tkazish uchun o‘zining «yumshoq kuch»ining bir qismi sifatida foydalanishi mumkin.

Ochilish marosimi Notr-Dam fasadida soborni saqlab qolish va tiklashda ishtirok etgan barchaga minnatdorchilik bildirish uchun bir necha tillarda, shu jumladan xitoy tilida «Rahmat» so‘zlari bilan namoyish etilgan hurmatli film bilan boshlandi. Ta’mirlash ishlari Fransiyaga rekord darajadagi 700 million yevroga tushdi.

2019 yil 15 apreldagi yong‘indan so‘ng Fransiya prezidenti Emmanuel Makron soborni besh yil ichida qayta tiklashni buyurdi. Pandemiya va Xitoy bilan keyingi savdo urushlariga qaramay, Parij Pekin bilan hamkorlikni to‘xtatmadi.

2024 yil fevral oyida imperator Sin Shi Xuan maqbarasi muzeyi mutaxassislari guruhi Notr-Damni qayta tiklashga qo‘shildi. Ular kuydirilgan yog‘och namunalarini o‘rganish va yong‘inga chidamli materiallarni yaratishga e’tibor qaratdilar.

Notr Dam Pekin va Parij o‘rtasidagi munosabatlarni saqlab qoladimi? Qiyin. Makron hukumati Xitoyga nisbatan eng shafqatsiz pozisiyani egallaydi.

Sentyabr oyida Fransiya Xitoydan elektromobil importini taqiqlashning eng kuchli tarafdorlaridan biriga aylandi. Natijada Parij Yevropa Ittifoqining Xitoydan keladigan barcha elektromobillarga 35 foizlik boj joriy etish haqidagi qarorini qabul qildi. Bunga javoban Pekin frantsuz konyagi va pishloqiga nisbatan xuddi shunday choralarni joriy qildi.

Ushbu chora-tadbirlar, garchi butun Yevropa Ittifoqiga qaratilgan bo‘lsada, boshqa Yevropa Ittifoqiga a’zo davlatlarga nisbatan Fransiyaga nomutanosib ta’sir ko‘rsatdi.