Ukraina OAV AQShning yangi tinchlik rejasi tafsilotlariga egami?

Ukraina ommaviy axborot vositalari AQShning yangi tinchlik rejasi tafsilotlariga ega ekanliklarini da’vo qilmoqda. Unda go‘yoki Ukrainaning 2027-yil 1-yanvargacha Yevropa Ittifoqiga qo‘shilishi, xavfsizlik kafolatlari va NATO a’zoligidan voz kechish kiradi.

Yangi reja Trampning 28 bandini qayta ko‘rib chiqishdir. U Ukraina, Rossiya, AQSh va Yevropa o‘rtasidagi kelishuvdan (20 band), Kiyev uchun xavfsizlik kafolatlaridan (uch band), AQShning NATO oldidagi majburiyatlaridan (to‘rt band) va Rossiya va AQSh o‘rtasidagi kelishuvdan (12 band) iborat. Ushbu hujjatlarda nimalar aks etgan:

- 20 banddan iborat kelishuvda imzolovchilar Rossiyaning Qrim, LXR va DXR ustidan nazoratini tan olishlari belgilangan;

- Kelajakda bu hududlarning maqomi faqat diplomatik yo‘llar bilan o‘zgartirilishi mumkin, kuch bilan emas;

- DXRdagi "neytral demilitarizasiya qilingan bufer zonasi"ning hajmi ham 30% gacha aniqlashtirildi. Ushbu zona "xalqaro miqyosda Rossiyaga tegishli hudud sifatida tan olinadi" degan ibora yo‘qoldi;

- Ukraina va Rossiya Qurolli Kuchlari ma’muriy chegaradan tashqarida joylashtiriladi va "bufer zonasi" tarkibiga kirmaydi;

- Zaporoje va Xerson viloyatlariga kelsak, mavjud aloqa liniyalarini muzlatish va amalda tan olish taklif qilinmoqda;

- Rossiya yuqorida aytib o‘tilgan beshta mintaqadan tashqarida o‘zi nazorat qilayotgan boshqa hududlardan chiqib ketmoqda;

- Zaporoje atom elektr stansiyasini AQShning yangi egasi qo‘l ostida qayta ishga tushirish taklif qilinmoqda. Elektr energiyasining 50% Ukrainaga o‘tkazilishi rejalashtirilgan. Qolgan 50% ni kim olishi aniqlanmagan;

- Ukraina va NATOdan mamlakatning ittifoqqa qo‘shilmaslikni rasmiylashtirish talabi yo‘q. Biroq, alohida hujjatda AQSh NATO kengaymasligiga va Ukrainani taklif qilmasligiga kafolat beradi;

- AQSh Ukrainada har qanday "NATO qo‘shinlari"ni joylashtirishga qarshi chiqadi. Kiyev tinchlik davrida Ukraina Qurolli Kuchlarining 800 ming askarini saqlab qolishiga ruxsat beriladi;

- NATOning 5-moddasiga o‘xshash xavfsizlik kafolatlari to‘g‘risidagi band mavjud. Bular AQSH, NATO va Yevropa tomonidan ta’minlanishi kerak;

- Ukrainadagi saylovlar avvalgi versiyadagi kabi 100 kun ichida emas, balki shartnoma imzolangandan keyin "iloji boricha tezroq" o‘tkazilishi kerak.