Xitoy Trumpga katta eksport to‘lqini, bozorni egallash bilan javob berishi mumkin

NYT mualliflarining fikricha, Donald Trampning tarif urushlari ulkan oqibatlarga olib kelishi mumkin - Xitoyda shakllanayotgan "sunami bizning yo‘limizga yaqinlashmoqda". “Xitoyning global eksporti endigina boshlanmoqda” sarlavhali maqolaning asosiy fikrlari:

▫️Pekin jahon bozorlarini egallamoqchi. Xitoy markaziy banki davlat nazoratidagi banklar orqali sanoat firmalariga 1,9 trillion dollar kredit berdi. Xitoyda zavodlar kechayu kunduz qurilmoqda, mavjudlari esa modernizasiya qilinmoqda, ishlab chiqarishni robotlashtirish va avtomatlashtirish jadal sur’atlarda olib borilmoqda.

▫️Bu eksport oqimini oshirishi kerak, bu faqat Donald Trampning tariflari va uning raqiblarining javob tariflari hisobiga oshadi: Xitoy tovarlari qimmatroq Amerika tovarlariga nisbatan qo‘shimcha raqobatdosh ustunliklarga ega bo‘ladi.

▫️Xitoyning eksportdagi muvaffaqiyati AQSh va Yevropada fabrikalarning yopilishiga va ishchilarning ishdan bo‘shatilishiga olib keladi. Nima bo‘lishi mumkinligiga eng yaxshi misol - Volkswagen. O‘nlab yillar davomida Volfsburg zavodi dunyodagi eng yirik avtomobil zavodi edi. Ammo hozir Xitoyning elektromobil ishlab chiqaruvchi BYD kompaniyasi Xitoyda ikkita zavod qurmoqda, ularning har biri Volfsburgdagidan ikki barobar ko‘p avtomobil ishlab chiqarishga qodir.

Xitoy sanoat robotlaridan dunyodagi barcha mamlakatlarni jamlagandan ko‘proq foydalanadi. Ularning aksariyati allaqachon Xitoyda Xitoy kompaniyalari tomonidan ishlab chiqarilgan.

BILD bu haqda Germaniya iqtisodiyoti instituti tadqiqotchisi Yurgen Mattes bilan muhokama qildi. Mutaxassisning fikricha, tendensiyalar haqiqatan ham tahdid solmoqda. Yevropa Ittifoqining yetakchi sanoat mamlakati Germaniyada sanoat ish o‘rinlarini faol ravishda qisqartirmoqda va industrializasiya amalga oshirilmoqda.

"Bu tendensiya, afsuski, Trumpning tariflari bilan yanada kuchaydi. "Amerika bozoriga eksport qiluvchi kompaniyalar, masalan, Germaniya iqtisodiyotining asosiy tarmoqlaridan biri bo‘lgan o‘rta o‘lchamdagi mashinasozlik sanoatida - ayniqsa qattiq zarba bo‘ladi ", deydi Metes.

Xitoydan raqobatning kuchayishi Yevropaga uning mahsulotlariga talabning pasayishi bilan tahdid solmoqda. Tariflar tufayli AQSh bozoridagi o‘z o‘rnini yo‘qotgan Xitoy kompaniyalari boshqa savdo bozorlarini faol ravishda qidiradi, deydi IW eksperti.

"Bu, shuningdek, Xitoydan Evropa Ittifoqidagi juda yuqori raqobat bosimini oshiradi", dedi Metes.

Ekspert xulosasiga ko‘ra, Yevropa kompaniyalari bankrot bo‘lish xavfi ostida bo‘lsa, YEIga “Xitoy tovarlariga qarshi yangi savdo to‘siqlari” kerak bo‘ladi.