Evropa Komissiyasi chorshanba kuni Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lish uchun nomzodlarning barcha zarur mezonlarni bajarish yo‘lida erishgan yutuqlari haqidagi hisobotini e’lon qildi.
Qo‘shilish bo‘yicha muzokaralar o‘n yil yoki undan ko‘proq vaqt olishi mumkin.
Quyida bir kun kelib YEIga a’zo bo‘lishga umid qilayotgan davlatlar ro‘yxati va ularning rasmiy maqomi keltirilgan:
Ukraina (2022 yildan beri nomzod):
Ukraina 2022 yil fevralida Rossiya tomonidan bosib olinganidan bir necha kun o‘tib Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lish uchun ariza topshirgan va o‘sha yilning iyun oyida nomzod maqomi berilgan edi. 2023 yil dekabrida Yevropa Ittifoqi yetakchilari Ukraina bilan a’zolik bo‘yicha muzokaralarni boshlashga qaror qilishdi va 2024 yil iyun oyida a’zolik bo‘yicha muzokaralar boshlandi.
MOLDOVA (2022 yil iyundan nomzod):
Evropa Ittifoqi Moldova bilan 2016 yildan beri chuqur va keng qamrovli erkin savdo hududini o‘z ichiga olgan assosiasiya shartnomasiga ega. Mamlakat 2022 yil mart oyida Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lish uchun ariza topshirgan. Qo‘shilish bo‘yicha muzokaralarni boshlash uchun Yevropa Komissiyasi Moldovadan sud tizimini isloh qilishni so‘radi. YEI yetakchilari Moldova bilan 2023 yil dekabrida a’zolik bo‘yicha muzokaralarni boshlashga qaror qilishdi va 2024 yil iyun oyida a’zolik bo‘yicha muzokaralar boshlandi.
Turkiya (1999 yildan beri nomzod)
Hali ham rasman nomzod davlat bo‘lgan Turkiya ko‘p yillar avval uning a’zolik bo‘yicha muzokaralari asosan inson huquqlari va boshqaruv muammolari tufayli to‘xtab qolganini ko‘rgan. 85 million aholiga ega Turkiyaning Yevropa Ittifoqiga kirishi hozirda siyosiy bahslarning bir qismi emas. U 1987 yil aprel oyida Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lish uchun ariza topshirdi va 1999 yil dekabrda nomzod davlatga aylandi. A’zolik bo‘yicha muzokaralar 2005 yil oktyabr oyida boshlangan.
Shimoliy Makedoniya (2005 yildan beri nomzod):
U 2003 yildan buyon Yevropa Ittifoqiga qo‘shilish yo‘lida va 2004 yildan buyon barqarorlashtirish va assosiasiya shartnomasiga ega. 2004 yil mart oyida Yevropa Ittifoqiga a’zolik uchun ariza topshirdi. 2005 yil dekabrida nomzod davlat bo‘ldi va a’zolik bo‘yicha muzokaralar olib borildi.
Chernogoriya (2010 yildan beri nomzod):
Kichik Adriatika davlati 2008 yilning dekabr oyida YEIga a’zo bo‘lish uchun ariza topshirgan. Qo‘shilish bo‘yicha muzokaralar 2012 yil iyun oyida boshlangan va o‘shandan beri muzokaralarning jami 35 bo‘limidan 33 tasi ochilgan va shulardan uchtasi yakunlangan.
SERBIYa (2010 yildan beri nomzod):
G‘arbiy Bolqonning eng yirik davlati 2003 yilda potensial nomzod sifatida aniqlangan va 2013 yildan beri Yevropa Ittifoqi bilan Barqarorlik va Assosiasiya kelishuviga ega.
U 2008 yilning dekabrida Yevropa Ittifoqiga a’zolik uchun ariza topshirgan va 2010 yilning dekabrida nomzod davlatga aylangan. Qo‘shilish bo‘yicha muzokaralar 2012 yilda boshlangan va muzokaralarning jami 35 bo‘limidan 22 tasi ochilgan va ikkitasi yakunlangan.
ALBANIA (2014 yil iyunidan beri nomzod):
G‘arbiy Bolqonning yana bir davlati, u 2003 yilda potensial nomzod sifatida aniqlangan va 2009 yil aprel oyida Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lish uchun ariza topshirgan. Albaniya 2014 yilda nomzod maqomini oldi.
BOSNIA VA GERSEGOVINA (2022 yil dekabrdan nomzod):
Bosniya 2003 yilda potensial nomzod sifatida aniqlangan va 2015 yildan buyon YEI bilan Barqarorlik va Assosiasiya kelishuviga ega. U 2016 yil fevral oyida Yevropa Ittifoqiga a’zolik uchun ariza bergan.
Qo‘shilish bo‘yicha muzokaralarni boshlash uchun Bosniya 2019 yilda Komissiya tomonidan belgilangan 14 ta ustuvor yo‘nalishni amalga oshirishi kerak, ularda demokratiya va davlat funksionalligi, qonun ustuvorligi, asosiy huquqlar va davlat boshqaruvini isloh qilishga qaratilgan.
Gruziya (2023 yil dekabridan beri nomzod):
Gruziya 2022 yilning mart oyida Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lish uchun ariza topshirdi. Yevropa Ittifoqi hukumatlari Gruziyaga nomzod maqomini 2023 yil dekabrida berdi. 2016 yildan beri Yevropa Ittifoqi va Gruziya o‘rtasida savdoni qamrab oluvchi assosiasiya shartnomasi mavjud.