Neft tushmoqda. OPEK+ Rossiyani inqirozga olib keladimi?

Moskva har doim global neft narxining tushishini xavotir bilan kutadi. Neft va gaz federal byudjet daromadlarining 30 foizini tashkil etadigan mamlakat uchun uzoq muddatli past narxlar jiddiy sinov bo‘lishi mumkin, ayniqsa u olib borayotgan urush sharoitida. Rossiya hukumati bunga hozirdanoq tayyorgarlik ko‘rishni boshladi: ular prognozlarni qayta ko‘rib chiqmoqda va 2025 yilgi byudjetga o‘zgartirishlar kiritmoqda. Ammo vaziyat hozir taxmin qilinganidan ham murakkabroq bo‘lishi mumkin.

3-may kuni jahon neft qazib olishning qariyb 40 foizi ulushiga to‘g‘ri keladigan OPEK+ mamlakatlari kutilmaganda ishlab chiqarish hajmining yangi o‘sishini e’lon qildi. Iyun oyidan beri etkazib berish kuniga 411 ming barrelga oshadi. Xuddi shunday harakat bir oy oldin, xalqaro assosiasiya bir oy davomida kuniga atigi 135 ming barrelga qazib olishni va’da qilganida amalga oshirilgan edi. Natijada, kelgusi ikki oy ichida bozorga ilgari olti oy ichida qo‘shilishi rejalashtirilgan miqdorda neft chiqariladi.

Ayni damda Brent nefti bir barreli uchun 60 dollardan sal ko‘proq sotilmoqda. Tahlilchilarning umumiy fikriga ko‘ra, muvozanat hali topilmadi - narx tushishi mumkin. Bundan tashqari, OPEK+, Reuters va Bloomberg agentligiga ko‘ra, ishlab chiqarishni yanada keskin oshirish imkoniyatini ko‘rib chiqmoqda va oktyabr oyida ixtiyoriy cheklovlardan butunlay voz kechishi mumkin. Qabul qilingan qarorlarni hisobga olsak, bu neft yetkazib berishni kuniga 2,2 million barrelga oshiradi.

Vaholanki, jahon bozori bunchalik neftga muhtoj emas. Dastlab, OPEK+ qattiq burg‘ulashni boshlashdan oldin, Xalqaro energetika agentligi (IYEA) 2025-yilda neft ta’minoti talabdan kuniga 1 million barrelga oshib ketishini taxmin qildi. Har bir yangi hisobot (XEA ularni oyda bir marta chiqaradi) talab prognozini biroz pasaytiradi – jahon iqtisodiyoti eng yaxshi holatda emas. Agar Donald Trampning tarif urushlari unga ko‘proq bosim o‘tkazsa, talab yanada past bo‘ladi.