BMT yangi Bosh kotibni saylash jarayonini boshladi

Tashkilotning amaldagi Bosh kotibi Antoniu Guterrishning vakolati 2026 yil 31 dekabrda tugaydi, deb xabar beradi TASS.

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashi va Bosh Assambleyasi jahon tashkilotining yangi Bosh kotibini saylash tashabbusi bilan qo‘shma xat chiqardi. Hujjat noyabr oyida Xavfsizlik Kengashiga raislik qiluvchi Serra-Leonening BMTdagi Doimiy vakolatxonasi matbuot xizmati tomonidan tarqatildi.

Hujjatda "nomzodlarni ko‘rsatish va tanlash hamda keyingi Bosh kotibni tayinlash jarayoni" davom etayotgani aytilgan.

Qo‘shma xatda jahon tashkiloti tarixida hech bir ayol rahbar etib tayinlanmagani ta’kidlangan. Shuning uchun tashkilot a’zo davlatlari ayollarni nomzod sifatida ko‘rsatish masalasini jiddiy ko‘rib chiqishga taklif qilinadi.

— Biz Bosh kotibni tanlashda mintaqaviy xilma-xillikning muhimligini ta’kidlaymiz, — deyiladi hujjatda.

BMT Bosh kotibi lavozimiga nomzod tashkilot a’zo davlatlari tomonidan ko‘rsatiladi. Har bir mamlakat bitta nomzod ko‘rsatish huquqiga ega. Davlatlar nomzod ko‘rsatish uchun Xavfsizlik Kengashi va Bosh Assambleya prezidentlariga xat yuborishlari kerak. Nomzodlar, o‘z navbatida, tashkilotni rivojlantirish bo‘yicha o‘z qarashlarini, shuningdek, daromad manbalarini ko‘rsatishlari kerak. Agar ariza beruvchi BMT agentligida ishlasa, xatda ular "manfaatlar to‘qnashuvining oldini olish uchun saylov kampaniyasi davomida BMTdagi ishlarini tugatishni ko‘rib chiqishlari kerak" deyilgan.

Bosh kotibni saylash kelgusi yilning iyul oyi oxiriga rejalashtirilgan. Hozirda ikki kishi global tashkilot rahbari lavozimiga nomzod bo‘lish istagini bildirgan. Bular Xalqaro atom energiyasi agentligi rahbari Rafael Grossi va BMTning Savdo va rivojlanish bo‘yicha konferensiyasi bosh kotibi Rebekka Grinspan.

Amaldagi BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrishning vakolat muddati 2026 yil 31 dekabrda tugaydi.

Bosh kotib BMT Xavfsizlik Kengashi tomonidan saylanadi va Bosh Assambleya tomonidan tasdiqlanadi. Uning vakolat muddati 5 yilni tashkil etadi, bu muddat uzaytirilishi mumkin. Vakolat muddati cheklanmagan, ammo hech kim 10 yildan ortiq xizmat qilmagan. O‘rnatilgan amaliyotga ko‘ra, BMT rahbari Xavfsizlik Kengashining doimiy a’zolari - Rossiya, Buyuk Britaniya, Xitoy, AQSh va Fransiya orasidan saylanmaydi.