Хитойнинг йирик давлат нефть корпорациялари – PetroChina, Sinopec, CNOOC ва Zhenhua Oil компаниялари АҚШ томонидан Россиянинг икки йирик нефть гиганти – «Роснефть» ва «Лукойл»га нисбатан жорий этилган санкциялардан сўнг, денгиз орқали етказиб бериладиган россиялик нефтьни харид қилишни вақтинча тўхтатди.
Бу ҳақда бир нечта савдо манбаларига таяниб Reuters маълум қилди.
Маълумотларга кўра, Хитой билан бир қаторда Россия нефтини энг катта миқдорда сотиб олувчи Ҳиндистон ҳам АҚШ санкцияларига риоя этиш мақсадида Москвадан нефть импортни кескин қисқартиришга тайёргарлик кўрмоқда.
Бу ҳолат Россиянинг икки йирик бозоридан келадиган талабни пасайтиради ва, экспертлар фикрича, Москва даромадларига жиддий зарба бериши ҳамда жаҳон бозорида нефть нархларининг ўсишига олиб келиши мумкин.
Манбаларнинг таъкидлашича, Хитойнинг давлат нефть корпорациялари ҳозирча санкциялар хавфи туфайли Россия нефтини денгиз орқали сотиб олишни тўхтатган ва ҳозирча бунга расмий изоҳ беришмаган.
Таҳлилчилар маълумотларига кўра, Хитой ҳар куни тахминан 1,4 миллион баррел Россия нефтини денгиз орқали импорт қилади. Лекин бунинг катта қисми мустақил қайта ишловчилар – «teapot» деб аталадиган кичик корхоналар томонидан амалга оширилади.
Vortexa Analytics маълумотларига кўра, 2025 йилнинг илк тўққиз ойида Хитой давлат компаниялари Россиядан кунига 250 минг баррелдан кам нефть сотиб олган, Energy Aspects эса бу кўрсаткични 500 минг баррел деб баҳолаган.
Манбаларнинг маълум қилишича, айрим мустақил қайта ишловчи заводлар ҳозирча санкцияларнинг таъсирини баҳолаб, харидни тўхтатиб турибди. Аммо улар келгусида Россия нефтини сотиб олишни тўлиқ тўхтатмайди, деган фикрлар ҳам бор.
Экспертлар Хитой ва Ҳиндистон Россия нефтига талабни қисқартиргани сабаб, улар Яқин Шарқ, Африка ва Лотин Америкасидаги нефть етказиб берувчиларга мурожаат қилишга мажбур бўлишини айтмоқда. Бу эса бошқа манбалардан келаётган нефть нархларининг ошишига сабаб бўлиши мумкин.
Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Трамп Россиянинг иккита нефть компаниясига қарши санкциялар жорий этгани хабар қилинган эди.