Трамп Путиндан қандай имтиёзларни кутмоқда?

Дональд Трамп Украинадаги урушни тугатиш учун Россия президенти Владимир Путиннинг ён беришларига умид қилмоқда, деб ёзади Financial Times (FT). Унинг сўзларига кўра, Американинг сайланган президенти жамоаси Москва билан ўт очишни тўхтатиш шартларига ойдинлик киритиш учун музокаралар олиб бориш ниятида.

Сайлов кампанияси вақтида Трамп Украинадаги урушни 24 соат ичида тугатишга ваъда берган эди. Wall Street Journal аввалроқ Трампнинг вице-президент Ж.Д.Вэнс бошчилигидаги жамоаси можарони музлатиш учун мунозарали тинчлик режасини таклиф қилгани ҳақида хабар берган эди. Бу режага кўра, Украинанинг шарқий ҳудудлари Россияга ўтади ва Киевнинг НАТОга аъзолиги 20 йилга кечиктирилади.

Бу ёндашув Украина президенти Владимир Зеленскийнинг тинч талабларидан кўра, Путиннинг қарашларига кўпроқ мос келади, дея қайд этади нашр.

Бироқ Путиннинг жаҳон миқёсида етакчи ўринни тиклаш ва санкцияларни бекор қилиш истагини инобатга олган ҳолда, Трамп Россия раҳбарини узоқлаштирмасдан, бу мақсадлардан ён олиш учун фойдаланиши мумкин, деб ёзади FT.

Трамп жамоаси учта мумкин бўлган йўлни кўриб чиқмоқда:

1. Урушдан кейинги Германия стсенарийси. Трамп Украинанинг айрим ҳудудларисиз ҳам ҳудудий яхлитлигини тан оладиган ўт очишни тўхтатиш тарафдори бўлиши мумкин. Россия томонидан босиб олинган ҳудудлар Шарқий Украина деб тан олиниши режалаштирилмоқда. Ғарб иккинчи жаҳон урушидан кейин Ғарбий Германияни тан олиш учун ушбу дипломатик ёндашувдан фойдаланган. Бу узоқ вақт бўлинишга имкон берсада, у ҳудудий бирликни сақлайди - бу Украина суверенитети ва Путиннинг муросага бўлган истагини қондира оладиган рамка.

2. Украинанинг НАТО ва ЕИга аъзо бўлиши бўйича параллель музокаралар. Ҳарбий блокка аъзоликни тўлиқ тақиқлаш ўрнига, Трамп секинроқ жараённи қўллаб-қувватлаши мумкин. НАТОга аъзо бўлиш бўйича музокараларни Европа Иттифоқига аъзолик бўйича давом этаётган мунозаралар билан бир вақтда бошлаш Украинага Ғарб томон йўлини сақлаб қолиш ва Путин учун кутилмаган кутилмаган ҳодисалардан қочиш имконини беради. Бундай икки босқичли ёндашув Украина амбицияларини сақлаб қолади, лекин уларни узоқ муддатда бошқаради.

3. Ядро қуролларини назорат қилиш бўйича музокараларни қайта бошлаш.

АҚШ стратегик барқарорликни тинчлик келишувининг дастлабки шарти сифатида муҳокама қилиб, Россияни ядровий қурол назорати бўйича музокараларга қайтишга ундаши мумкин. Путин учун ядровий музокараларни қайта бошлаш унинг ички ва халқаро имиджини ошириши мумкин, Трамп эса ҳам ядровий барқарорлик, ҳам тинчлик бўйича тараққиётни таъкидлаши мумкин.