Ҳайдовчилик ҳуқуқидан маҳрум этилганларни профилактик ҳисобга олиш масаласига депутатлар қаршилик қилди

“Ҳуқуқбузарликлар профилактикаси тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш ҳақида”ги қонун лойиҳаси билан шахсни профилактик ҳисобга олиш асослари ва тартиби замон талабларидан келиб чиққан ҳолда такомиллаштирилмоқда.

Хусусан, айбсизлик презумпцияси талабларидан келиб чиқиб, ўзига нисбатан юритилаётган жиноят иши айблилик масаласи ҳал қилинмасдан туриб тугатилган, реабилитация қилинмайдиган асослар бўйича жиноят иши қўзғатиш рад этилган шахслар, шунингдек, қамоққа олиш билан боғлиқ бўлмаган эҳтиёт чораси танланган айбланувчилар профилактик ҳисобга қўйиладиган шахслар қаторидан чиқарилмоқда.

Бундан ташқари, суд томонидан муайян муддатга транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этилган шахсларни профилактик ҳисобга олиш назарда тутиляпти.

Қонунчилик палатасининг мажлисида ушбу норма кўпчилик депутатларнинг жиддий эътироз ва қаршилигига сабаб бўлди. Халқ вакилларининг таъкидлашича, транспорт бошқариш ҳуқуқидан маҳрум этилганининг ўзи етарли, уни яна профилактик ҳисобга олиб, маҳалла нозири томонидан назорат қилиниши фуқаронинг шахсий эркинлигига дахл қилади. Бу норма бир ҳуқуқбузарлик учун икки марта жазо беришга асос бўлади. Шунинг учун ҳам Конституция ва инсон ҳуқуқлари нуқтаи назардан қаралганда, бу нормани лойиҳадан чиқариб ташлаш мақсадга мувофиқлиги айтилди.

Эътирозларга жавобан Ички ишлар вазирлиги вакиллари бу борадаги статистик маълумотларни қайд этди. Унга кўра, 2024 йилда 1 минг 22 та ҳайдовчилик ҳуқуқидан маҳрум этилган шахслар томонидан йўл транспорт ҳодисалари содир этилган. Бунинг оқибатида 296 та фуқаро вафот этган, 875 киши жароҳат олган. Жорий йил 3 ой давомида эса 153 та ана шундай шахслар томонидан йўл-транспорт ҳодисаси содир этилган ва 44 таси ўлим билан якунланган.

“Маълумки, ҳайдовчилик ҳуқуқидан маҳрум этилган шахслар томонидан яна транспорт бошқарилиши жиноий жавобгарликка сабаб бўлади. Агар улар профилактик ҳисобга олинса, ҳам жиноий жавобгарликка тортилишининг олди олинади, ҳам йўл транспорт ҳодисалари бартараф этилади”, деди вазирлик масъули.

Қизғин баҳс ва муҳокамаларда кўпчилик депутатларннг эътирозлари ҳамда таклифлари инобатга олиниб, лойиҳадаги ушбу нормани қайта таҳрирлаш учун масъул қўмитага қайтарилди.