Европа Россиясиз "совуқда" қолмоқда

Европа Иттифоқи Украинадаги урушни потенциал ҳал этиш доирасида Россия қувур газини импорт қилишни қайта тиклаш имкониятини кўриб чиқмоқда. Бу ҳақда Financial Times (FT) аноним манбаларга таяниб хабар бермоқда.

Мазкур музокаралар Украина Россия газининг Европага транзитини тўхтатганидан бир ой ўтиб бошланди. Киевнинг бу қарори 50 йилдан ортиқ вақт давом этган етказиб бериш тизимини бузди ва Австрия, Словакия ҳамда Венгрия каби бир қатор мамлакатларнинг норозилигига сабаб бўлди. Ушбу давлатлар Россия газига ҳали ҳам боғлиқ бўлиб қолмоқда, гарчи Евроиттифоқ таъминот манбаларини диверсификация қилишга ҳаракат қилаётган бўлса ҳам.

FT маълумотларига кўра, Россия газини қайта сотиб олиш ташаббуси Украина ва Шарқий Европадаги иттифоқчилар томонидан кескин танқидга учради. Қизиқ жиҳати шундаки, бу ташаббусга айнан Россия газига қарам бўлмаган ва ўз энергетика лойиҳаларини илгари сураётган давлатлар – Испания, Франция ҳамда Болтиқбўйи мамлакатлари қарши чиқмоқда.

Ҳозирда Россия газининг Европага қувур орқали етказиб берилиши деярли тўхтаган, бироқ айрим давлатлар Россия суюлтирилган табиий газини сотиб олишда давом этмоқда. Қувур орқали етказиб берилаётган ягона йўналиш – Туркия оқими қолмоқда.

Бу ҳафта Венгрия Европа Иттифоқидан энергия етказиб бериш бўйича кафолатлар олганидан сўнг Россияга қарши санкцияларни блоклаш таҳдидидан воз кечди. Шундан сўнг Реутерс Еврокомиссия Украина, Словакия ва Венгрия билан газ бўйича музокараларни давом эттиришини хабар қилди.

Украинадаги уруш бошланишидан олдин Россия Европа Иттифоқининг газ импортининг қарийб 40 фоизини таъминлаб келган бўлса, асосий харидор Германия эди. Айнан Берлин Россия қувур газини яна сотиб олиш тарафдори бўлиб чиқмоқда.

Бироқ бу орада АҚШнинг собиқ президенти Доналд Трамп Европани Россия газидан воз кечишга ва АҚШдан кўпроқ суюлтирилган газ сотиб олишга чақирди. Трампнинг фикрича, АҚШ газига талабни ошириш ва нефть қазиб олиш ҳажмини кўпайтириш нархларни пасайтиради ҳамда Россия иқтисодиётига зарба бериб, Москванинг музокараларга кўпроқ мойил бўлишига олиб келади.