Tramp global iqtisodiy inqirozni boshladimi?

Jahon bozorlari resessiya va AQSh prezidenti Donald Tramp tomonidan joriy qilingan yangi tariflar ta’siridan qo‘rqishning keskin kuchayishi fonida haftani keskin pasayish bilan boshladi.

S&P 500 fyucherslari fevral oyidagi eng yuqori nuqtadan 20 foizga pasayib, asosiy 5000 belgisidan pastga tushdi. Bu rasman indeksni ayiq bozori hududiga yubordi, Nasdaq100 juma kuni texnologiya sektoridagi sotuvdan so‘ng kiritilgan.

Faqatgina so‘nggi uchta savdo sessiyasida S&P 500 12,5% yo‘qotdi, bu pasayish faqat 2008 va 1987 yillarda kuzatilgan.

BBVA strategi Alejandro Kuadrado ta’kidlaganidek, "Trampning yangi tariflari sabab bo‘lgan qulash 1957 yildan beri S&P 500da to‘rtinchi eng katta ikki kunlik pasayish sifatida tarixga kiradi".

Tesla aksiyalari bozor oldidan savdolarda 5 foizga arzonlashdi va bu “Muhtasham yettilik” deb ataluvchi texnologik gigantlarning umumiy yo‘qotishlarini 2 trillion dollardan oshib ketdi.

Apple uch kun ichida 15% yo‘qotdi, bu 2008 yil inqirozidan beri eng yomon ko‘rsatkich.

Bu pasayish boshqa hududlarga ham tarqaldi: Hang Seng indeksi 13 foizga tushdi - 1997 yildan beri eng yomon natija, Nikkei 225 esa 8 foizga.

Evropada ertalabki savdolar ham sotuvlar bilan ochildi: Euro STOXX 50 4% ga, DAX 3,5% ga va Fransiya CAC 40 4,1% ga tushdi.

J.P. Morgan resessiya ehtimolini 60% ga oshirdi, Goldman Sachs bosh iqtisodchisi Yan Xatsius esa investisiyalar kamayishi va geosiyosiy noaniqlik kuchayganini ta’kidlab, AQShda resessiya xavfini 45% deb baholadi.

"Agar barcha tariflar kuchga kirsa, biz prognozni pastga qarab qayta ko‘rib chiqamiz", dedi Xatzius.

Evropa Ittifoqi ehtimoliy qarshi choralarni muhokama qilmoqda. Evropa Komissiyasi iqtisodiyotni himoya qilish zarurati va keng ko‘lamli savdo urushiga tortilish xavfi o‘rtasida muvozanatlashmoqda.

Ayni paytda, global bozorlar qaltirashda davom etmoqda, investorlar eng yomonini kutgan holda xavfli aktivlardan qochishadi.