Oxirgi bir oy ichida Ukraina hududining 645 kvadrat kilometri Moskva nazoratiga o‘tdi. Hozirda vaziyat qanday?

Donbass ustidagi kuzgi tuman tozalanib, Ukraina uchun yoqimsiz haqiqatni ochib berdi: rus qo‘shinlari aholi punktlarini birin-ketin egallab, tartibli ravishda oldinga siljimoqda. Oxirgi bir oy ichida Ukraina hududining 645 kvadrat kilometri Moskva nazoratiga o‘tdi. Ukraina harbiylari qurshovga tushmaslik uchun tashlab ketishga majbur bo‘lgan Ugledarning qulashi mojaroning o‘zgaruvchan dinamikasining ramzi bo‘ldi.

«Askarlarning hayoti har qanday binolardan muhimroq», dedi prezident Zelenskiy Vugledardan chekinganidan keyin. Ammo bu nafaqat binolarda - har bir tashlandiq shahar Ukraina armiyasining manevrlari uchun maydonni toraytiradi.

Ukrainaning DeepState monitoring loyihasining so‘nggi ma’lumotlariga ko‘ra, rus qo‘shinlari bir vaqtning o‘zida bir nechta yo‘nalishlarda oldinga siljishgan: shaharning sharqiy qismi uchun janglar ketayotgan Kuraxovoda, Razdolniy, Novodonetsk va Dalniy hududlarida. Ukraina qo‘shinlari katta yo‘qotishlarga uchragani xabar qilingan Olgovskiy o‘rmonidagi vaziyat alohida tashvish uyg‘otadi.

The New York Times'ning ta’kidlashicha, Ukraina armiyasi Rossiya hujumini ushlab turish uchun piyoda va artilleriyaga juda kamlik qiladi. Shu bilan birga, Rossiya tomoni, nashrga ko‘ra, o‘z maqsadlariga erishish uchun «ajoyib yo‘qotishlarga» tayyor.

Urush charchoqlarining kuchayishi fonida Ukraina rahbariyatining ritorikasi o‘zgarmoqda. Yaqinda Fox News telekanaliga bergan intervyusida prezident Zelenskiy birinchi marta Qrim masalasini diplomatik yo‘l bilan hal qilish imkoniyatiga ruxsat berdi va Ukraina yarim orolni kuch bilan ozod qilish uchun o‘n minglab odamlarning hayotini yo‘qotishga qodir emasligini tan oldi.

Shu bilan birga, u Kiyevning prinsipial pozisiyasini ta’kidladi. “Biz Ukrainaning bosib olingan birorta hududini qonuniy ravishda Rossiya deb tan olmaymiz. Gap [shu jumladan] Putin tomonidan 2014 yildan beri keng ko‘lamli bosqindan oldin bosib olingan hududlar haqida bormoqda. Qonuniy jihatdan biz buni tan olmaymiz, qabul qilmaymiz.« Biroq, u darhol muhim ogohlantirishni qo‘shib qo‘ydi: "Boshqa tomondan, biz Putinni 1991 yil chizig‘iga qo‘l bilan qaytarish uchun hali kuchimiz yo‘qligini tushunamiz".

Ukraina rahbari pozisiyasining sezilarli darajada yumshashi sosiologlar ma’lumotlariga mos keladi: Gallup so‘rovidan ma’lum bo‘lishicha, Ukraina jamiyatidagi kayfiyat ham o‘zgarmoqda. So‘rovlarga ko‘ra, ukrainaliklarning 52 foizi muzokaralar yo‘li bilan urushni erta tugatish tarafdori – bir yil oldingi 27 foizdan keskin oshgan. »G‘alaba uchun" kurashmoqchi bo‘lganlar ulushi 63 foizdan 38 foizga tushdi.

Harbiy qarshilikni qo‘llab-quvvatlashning kamayishi, ayniqsa, front chizig‘iga yaqin bo‘lgan sharqiy hududlarda yaqqol seziladi: respondentlarning atigi 27 foizi kurashni davom ettirish tarafdori, 63 foizi esa urush tugashini xohlaydi. E’tiborlisi, 2014 yildan beri Rossiya Ukraina hududining 19 foizini egallab olganiga qaramay, muzokaralar tarafdorlarining qariyb yarmi hududiy imtiyozlarni ko‘rib chiqishga tayyor.

Mojaro davomida prezident Zelenskiy doimiy ravishda G‘arb ittifoqchilaridan Ukrainaga Rossiya ichidagi nishonlarga zarba berish imkoniyatini berishni so‘ragan. «Bizga nafaqat Ukrainaning bo‘lingan hududida, balki Rossiya hududida ham uzoq masofaga mo‘ljallangan bu imkoniyatlar kerak, toki Rossiya tinchlikka erishishga undaydi», dedi u Ramshteyndagi uchrashuvda.

Va endi, Kiyevning g‘alabasi ehtimoli tobora kuchayib borayotgan bir paytda, Bayden ma’muriyati kutilmaganda Rossiyadagi nishonlarga qarshi ATACMSdan foydalanish uchun yashil chiroq yoqmoqda.

Shimoliy Koreya qo‘shinlarining mojaroda ishtirok etishi mumkinligi haqidagi mish-mishlar birinchi marta oktyabr oyida paydo bo‘lganida, ko‘plab ekspertlar tajribasi yo‘qligi sababli ularning jangovar ahamiyatiga shubha qilishgan. Biroq, hozir AQSh va Ukraina Shimoliy Koreya qo‘shinlarining jangovar harakatlarda ishtirok etishini tasdiqlaganidan so‘ng, baholar o‘zgarmoqda. Bloomberg ma’lumotlariga ko‘ra, Pxenyan Rossiya hujumini qo‘llab-quvvatlash uchun 100 minggacha askar yuborishi mumkin.

Politico ma’muriyatdagi manbalarga tayanib xabar berishicha, aynan Shimoliy Koreya qo‘shinlarining Ukraina frontida paydo bo‘lishi Vashingtonni uzoq masofaga mo‘ljallangan qurollardan foydalanishga qo‘yilgan cheklovlarni bekor qilishga undagan omil bo‘lgan. Bu qaror Shimoliy Koreya qo‘shinlarining kiritilishiga javoban qabul qilingan va KXDRdan harbiy xizmatchilarning keyingi safarbar etilishining oldini olishga qaratilgan.

Moskva har oy 20 000 ga yaqin yangi askarni yo‘qotishlardan qat’iy nazar o‘z safiga jalb qilar ekan, savol tug‘iladi: uzoq masofali qurollar bo‘yicha qaror juda kech keldimi? G‘arbning haddan tashqari ehtiyotkorligi esa Rossiya rahbariyatini ilhomlantirgan omil emasmidi?

G‘arbning Ukrainani qo‘llab-quvvatlash strategiyasi asosan yadroviy kuchayish va mojaroning uchinchi jahon urushiga aylanishidan qo‘rqish bilan belgilandi. Biroq, amaliyot shuni ko‘rsatadiki, Rossiyaga hujumda muvaffaqiyatga erishishga imkon beradigan haddan tashqari ehtiyotkor profilaktika choralari unga mojaroning kuchayishini oldini olishga imkon bermadi.

Uzoq masofadan zarba berishga ruxsat berishning kechikishi Ukrainaga hal qiluvchi g‘alabani qo‘lga kiritish yoki Putinning kuchayishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun juda kech bo‘ldi. Aftidan, zarba berishga kechikkan ruxsat aynan shu maqsadga xizmat qiladi - Ukrainaga g‘alaba qozonishga imkon bermasdan, mag‘lubiyatdan qochish imkoniyatini berish.