Eron yangi strategik shartnomada Rossiyaning Qrimni anneksiya qilishini rad etdi

Middle East Eye nashri xabariga ko‘ra, Rossiya bilan juma kuni imzolanadigan yangi shartnomada Eron Moskvaning Qrimni anneksiya qilishini rad etdi.

Nima uchun bu muhim

Eronning yangi shartnomada Qrimni Rossiya hududi sifatida tan olishdan bosh tortishi, Tehron Moskvaning Ukrainaga bostirib kirishini to‘liq qo‘llab-quvvatlamasligi mumkinligidan dalolat beradi.

Nimani bilish kerak

Rossiya prezidenti Vladimir Putin va Eron prezidenti Masud Pezeshkian kelgusi 20 yil mobaynida Rossiya-Eron munosabatlarini belgilaydigan va global kuchlardan sanksiyalar tufayli ajratilgan sharoitda ikki mamlakat o‘rtasidagi ko‘p sohalarni qamrab oluvchi hamkorlikni mustahkamlaydigan Keng qamrovli strategik sheriklik shartnomasini imzolashga tayyorlanmoqda.

Biroq, shartnomada Qrim Rossiya hududi sifatida tan olinmagan, garchi Moskva 2014 yilda bu hududni Ukrainadan o‘ziga qo‘shib olgan bo‘lsa-da. Tan olishning yo‘qligi kelishuvdagi hududiy yaxlitlikka oid bandlardan birida yaqqol ko‘zga tashlandi. Bu masala Tehron va Moskva uchun juda muhim, chunki Birlashgan Arab Amirliklari va Eron 1971 yildan buyon Eron nazorati ostidagi uchta ko‘rfaz oroli bo‘yicha bahs yuritib kelmoqda.

Tehronning Qrimni Rossiya hududi sifatida tan olmaslik qarori, ilgari bu hududga bo‘lgan munosabati bilan ziddiyatga kiradi. Associated Press xabar berishicha, 2022 yilda Eron harbiy kuchlari yarimorolda Rossiyaning hujumlarini qo‘llab-quvvatlab, "bevosita jang harakatlarida ishtirok etgan".

"Middle East Eye" nashrining hukumat manbasiga ko‘ra, yangi uzoq muddatli shartnoma 47 moddadan iborat. Ushbu moddalar mamlakatlar hamkorlik qilishni rejalashtirgan turli sohalarni qamrab oladi, jumladan texnologiyalar, axborot va kiberxavfsizlik, tinch maqsadlarda yadro energiyasidan foydalanish, terrorizmga qarshi kurash, mintaqaviy hamkorlik, ekologiya masalalari va uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurash. Besh yil davomida ishlab chiqilgan bu yangi shartnoma, Rossiya va Eron o‘rtasida 2001 yilda imzolangan va 2020 yilgacha uzaytirilgan avvalgi uzoq muddatli kelishuvni almashtirish uchun mo‘ljallangan.