De-dollarizasiya: AQSh dollaridan voz kechish g‘oyasi barham topdi

AQSh prezidenti Donald Tramp rivojlanayotgan mamlakatlar tomonidan boshlangan dollardan voz kechish tashabbusiga chek qo‘yishni va’da qildi. Prezident AQSh dollarini savdodan chetlashtirmoqchi bo‘lgan har qanday mamlakatga import bojlari joriy etish bilan tahdid soldi. U Kanada, Meksika va Xitoyga nisbatan bojlar joriy qildi hamda boshqa davlatlarni ham shunday choralar kutayotganini ogohlantirdi.

Trampning rivojlanayotgan mamlakatlarga bosimi dollardan voz kechish rejasini to‘xtatib qo‘ymoqda. Rivojlanayotgan iqtisodiyotlar endi savdoda AQSh dollaridan foydalanishni va mahalliy valyutalarda xalqaro hisob-kitoblarni to‘xtatishni ko‘rib chiqmoqda. "Dollarni zaiflashtirish g‘oyasi endi o‘ldi," dedi Tramp Oq uyda jurnalistlarga.

Bir qator mamlakatlarga nisbatan joriy etilgan bojlar ularni dollardan voz kechish masalasini qayta ko‘rib chiqishga va savdoda AQSh dollaridan foydalanishga majbur qilmoqda. Trampning rivojlanayotgan mamlakatlarga qarshi qattiq tanqidi noyabr oyidagi saylovlarda g‘alaba qozonganidan so‘ng, 100 foizlik bojxona to‘lovlarini joriy etish tahdidi bilan boshlandi. Garchi u AQShga kirib kelayotgan tovarlarga 100 foizlik bojxona to‘lovlarini qo‘llamagan bo‘lsa-da, hozirda ular 10 foizdan 25 foizgacha oraliqda o‘zgarib turibdi.

Tramp rivojlanayotgan mamlakatlar AQSh dollariga sodiq qolishi va dollarsizlashtirish rejasidan voz kechishi kerakligini aniq-ravshan aytdi. U Truth Social tarmog‘ida: "Biz bu dushmanona ko‘ringan mamlakatlardan majburiyat talab qilamiz. Ular 100 foizlik tariflarga duch kelishadi va AQShning ajoyib iqtisodiyotiga mahsulot sotish imkoniyati bilan xayrlashishga tayyor turishlari kerak. Ular boshqa laqma davlatni topib olishlari mumkin. Bunga uringan har qanday mamlakat tariflar bilan yuzma-yuz keladi va Amerika bilan xayrlashadi!" deb yozdi.

Trampning bu keskin bayonoti dollarsizlashtirish tashabbusiga putur yetkazdi va AQSh dollarining hukmronligini saqlab qoldi. Dollar tizimidan chetga chiqish qimmatga tushishi mumkin, chunki tariflar import va eksport sohasiga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi.