67 yoshli amerikalik Tim Endryus geni o‘zgartirilgan cho‘chqadan buyrak ko‘chirib o‘tkazilgandan keyin 6 oydan ko‘proq vaqt davomida yashab kelmoqda. Bu cho‘chqa a’zosini tirik odamga ko‘chirib o‘tkazishdan keyin omon qolish bo‘yicha rekorddir. Tadqiqotchilar bu holatni muvaffaqiyatli ksenotransplantasiyaning muhim bosqichi - organlarni hayvonlardan odamlarga ko‘chirish deb atashadi.
Bu haqda Nature nashri yozmoqda.
Tim Endryu terminal buyrak yetishmovchiligidan aziyat chekdi va yanvar oyida bo‘lib o‘tgan operasiyadan oldin ikki yildan ko‘proq vaqt davomida dializda edi. O‘shandan beri u dializsiz ishlamoqda. Endryu, Massachusets shtatining Kembrij shahridan eGenesis biotexnologik kompaniyasi tomonidan taqdim etilgan genetik jihatdan o‘zgartirilgan cho‘chqa buyraklarini olgan uchta bemordan biri edi.
"Olti oy - bu aql bovar qilmaydigan yutuq. Birinchi olti oy bemor va transplantasiya uchun eng katta xavf davri. Mumkin bo‘lgan asoratlarga kamqonlik va transplantasiyani rad etish kiradi, bunda immunitet yangi organga hujum qiladi. Olti oylik belgi hamma narsa juda yaxshi o‘tganini anglatadi. 12 oyga erishish yana bir muhim bosqich va ajoyib natija bo‘ladi" - deydi Ueyn Xotorn Avstraliya universitetidagi transplantasiya bo‘yicha mutaxassis.
Ilgari genetik jihatdan o‘zgartirilgan cho‘chqaning eng uzoq umr ko‘rgan organi 53 yoshli amerikalik Tovana Luniga tegishli bo‘lib, u to‘rt oy-yu to‘qqiz kun davomida buyrak bilan yashagan. Biroq, organ bu yil rad etilganligi sababli olib tashlandi.
Tim Endryus uchta turdagi genetik modifikasiyaga ega cho‘chqadan buyrak oldi. Ulardan biri organni rad etishning oldini olish uchun uchta antijenni olib tashlash edi; yana biri yallig‘lanishni va qon ketish xavfini kamaytiradigan ettita inson genining qo‘shilishi edi. Bundan tashqari, cho‘chqa genomida retroviruslar faolsizlantirilgan.