Evropa Ittifoqi 2025 yil 12 oktabrdan boshlab uchinchi davlat fuqarolarining kirish va chiqishlarini ro‘yxatdan o‘tkazish uchun elektron tizim joriy etilishini e’lon qildi. EES deb nomlangan Shengen elektron kirish tizimi muddatidan tashqari qolganlarni aniqlashga yordam berib, “xavfsizlikni oshiradi”. deb xabar beradi DW. Bu haqda 30 iyul, chorshanba kuni Bryusselda migrasiya bo‘yicha Yevropa komissari Magnus Brunner ma’lum qildi. O‘tish davri olti oyga — 2026 yil 10 aprelgacha mo‘ljallangan.
Boshqa narsalar qatorida, tizim “noqonuniy harakatlarning oldini olish va hujjatlar va shaxsiy guvohnomalarni qalbakilashtirish holatlarini kamaytirishga” yordam berishi kerak, deya qo‘shimcha qildi Brunner. Uning yordami bilan YEI uchinchi davlat fuqarolarining kirish-chiqishini yanada aniqroq ro‘yxatga olish, shuningdek, bo‘lish muddati o‘tib ketish va kirishni taqiqlash holatlarini hujjatlashtirish niyatida. Yuzni aniqlash yoki barmoq izlari uchun biometrik ma’lumotlar pasportlardagi an’anaviy shtamplar o‘rnini bosadi. Bundan tashqari, Bryusselga ko‘ra, EES ma’lumotlarga kirishni tezlashtirishi va shu tariqa transchegaraviy jinoyat va terrorizmga qarshi kurashda yordam berishi kerak. Tanqidchilar tizim chegaralarda uzoqroq kutishga olib kelishidan qo‘rqishadi.
Tizim dastlab o‘tgan yilning noyabr oyida joriy etilishi kerak edi. Biroq, uning ishga tushirilishi so‘nggi daqiqada kechiktirildi, chunki ba’zi a’zo davlatlar, xususan, Germaniya, Fransiya va Niderlandiya "hali tayyor emas".
EES 29 ta Yevropa davlatida qo‘llaniladi
EES elektron tizimidan Irlandiya va Kiprdan tashqari barcha Yevropa Ittifoqi mamlakatlari foydalanadi. Shu bilan birga, Yevropa Ittifoqiga kirmaydigan, lekin Shengen hududiga kiruvchi Norvegiya, Islandiya, Shveysariya va Lixtenshteyn ham ushbu tizimdan foydalanadi.
Magnus Brunner tizim joriy etilishidan oldin sayohatchilar aeroportlar va chegara o‘tish joylarida "axborot kampaniyalari" orqali xabardor qilinishini e’lon qildi. Komissarning qo‘shimcha qilishicha, bosqichma-bosqich olti oylik joriy etish doirasida a’zo davlatlar tizimni chegara o‘tish joylarining yarmida ishga tushirish uchun uch oy vaqtlari bo‘ladi.
