Тоқаев МДҲни кенгайтиришни таклиф қилди

Қозоғистон президенти Қосим-Жомарт Тоқаев 8 октабр куни бўлиб ўтган МДҲ саммити чоғида ҳамкорликнинг янги формати – «МДҲ плус»ни яратишни таклиф қилди. Бу формат, деди у, минтақавий алоқаларни кенгайтириш ва Ҳамдўстликнинг жаҳон миқёсидаги мавқеини мустаҳкамлаш учун асос бўлади.

Тоқаев ғоясига кўра, қўшни давлатлар МДҲ плюсга қўшила олади, бу эса савдо ва божхона қоидаларини соддалаштиради. Ҳозир МДҲга 9 та давлат киради: собиқ СССРнинг 9 та давлати: Арманистон, Озарбайжон, Беларус, Қозоғистон, Қирғизистон, Молдова, Россия, Тожикистон ва Ўзбекистон.

Ташаббус ассоциацияга глобал беқарорлик ва халқаро вазиятнинг жадал ўзгаришлари таҳдидларига тезда мослашиш имконини беради, деди Тоқаев.

“МДҲнинг жаҳон миқёсидаги нуфузи ошиб бормоқда. Ўтган йили МДҲ кузатувчиси ва ҳамкор мақомлари таъсис этилгани ташкилотимизнинг очиқлиги ва етуклигини кўрсатди. Ушбу институционал ишни давом эттириш сифатида «МДҲ плюс» форматини йўлга қўйиш масаласини кўриб чиқишни таклиф қиламан”, — деди президент.

Шунингдек, у 1991 йилдаги Олмаота декларацияси асосида МДҲнинг нуфузли халқаро ташкилот сифатидаги салоҳиятини янада мустаҳкамлаш Қозоғистон учун мутлақ устувор вазифа бўлиб қолаётганини алоҳида таъкидлади. Тоқаевнинг сўзларига кўра, Москвадаги учрашув ҳозирги геосиёсий нотинчликлар фонида МДҲ фаолиятига янги суръат бериши керак.

Тоқаев саммитдаги нутқи давомида иқтисодий масалаларга алоҳида эътибор қаратди. Президент 2023 йилда қабул қилинган хизматлар ва сармояларнинг эркин савдоси тўғрисидаги битим иқтисодий ҳамкорликни чуқурлаштириш йўлида муҳим қадам бўлганини эслатди. Шунингдек, у жаҳон иқтисодиётида беқарорлик кучайиб бораётганини инобатга олган ҳолда савдо-иқтисодий алоқалар диққат марказида бўлиши кераклигини таъкидлади.

Бундан ташқари, Тоқаев «Ҳамдўстлик ярмаркаси» дастурини ишга туширишни таклиф қилди, унга кўра ҳар йили МДҲнинг турли шаҳарларида Евроосиё минтақаси ҳунармандлари ва фермерлари иштирокида савдо тадбирлари ўтказилади. Буюк ипак йўлидаги энг қадимий савдо марказларидан бири бўлган Қозоғистоннинг Тараз шаҳри илк кўргазмани ўтказишга тайёр.

Президент, шунингдек, Озарбайжон ва Арманистоннинг тинчлик шартномасини тузиш борасидаги қадамлари, шунингдек, Марказий Осиёда чегараларни расмийлаштириш борасидаги ютуқларни олқишлади. Ўз нутқини якунлар экан, Тоқаев Тожикистоннинг 2025 йилда МДҲга раислик қилиши ва Ҳамдўстликнинг навбатдаги саммитини Душанбеда ўтказишни қўллаб-қувватлади.