Санкцияларнинг бекор қилиниши Сурияни иқтисодий тикланиш йўлига олиб кирадими?

Санкцияларнинг бекор қилиниши ва сармоянинг ошиши тикланиш истиқболларини очади, дейди экспертлар.

Ўн йилдан ортиқ ҳалокатли урушни бошдан кечирган Сурия иқтисодиёти тикланиш аломатларини кўрсата бошлади. Мутахассисларнинг қайд этишича, санкциялар бекор қилиниб, янги ўтиш даври ҳукумати келганидан сўнг мамлакатда тикланиш имконияти пайдо бўлди. “Гўё барча юлдузлар Сурия иқтисодиёти жонлана бошлаши учун бирлашгандек”, деди Атлантика Кенгашидан Омер Ўзкизилжик Анадолу нашрига. Унинг сўзларига кўра, бир-икки йил ичида мамлакат иқтисодиёти “чидаб бўладиган даража”га етиб боради ва ҳеч бўлмаганда инқирознинг олдини олади.

Суриянинг ўтган йилнинг декабрида Башар ал-Ассад ҳокимиятдан ағдарилганидан кейин ҳокимиятга келган янги президенти Аҳмад ал-Шара диаспоранинг янги сармоя ва қўллаб-қувватлашни рағбатлантирмоқда. Мутахассисларнинг қайд этишича, коррупция ва самарасизлиги билан танилган Асад режимидан фарқли ўлароқ, янги ҳукумат янада эркин ва очиқ иқтисодий сиёсат юритмоқда. Бу аллақачон араб давлатларидан тортиб Европа давлатларигача бўлган йирик ўйинчиларнинг эътиборини тортган.

Ғарб санкцияларининг бекор қилиниши, жумладан АҚШ, Буюк Британия ва Европа Иттифоқининг санкциялари Сурияни чет эл сармоялари учун очди. Тикланиш учун сармоя киритишга тайёр давлатлар қаторида таҳлилчилар Саудия Арабистони, БАА, Қатар, Туркия, Франсия ва Германияни номлашмоқда. Масалан, франсуз компанияси Сурия соҳилида янги порт қуриш бўйича шартнома имзолаган, Туркия эса Алеппога газ қувурини қуришни тугатган ва июн ойида газ етказиб беришни бошлашни режалаштирган.

Қолаверса, хорижда тажриба ва таълим орттирган Сурия диаспораси мамлакатнинг келажакда тикланиши учун муҳим элемент сифатида кўрилмоқда. Мутахассисларнинг таъкидлашича, асосий инфратузилма – транспорт, электр энергияси, сув ва соғлиқни сақлаш соҳаларига инвестициялар тўлиқ иқтисодий ўсишнинг калити бўлади.

Бироқ, муаммолар жиддийлигича қолмоқда. Ўзкизилчикнинг огоҳлантиришича, ижтимоий ярашув муҳим вазифа бўлади, чунки аввалги ҳукуматлар динлараро ва этник қарама-қаршиликларни сунъий равишда кучайтирган. Иқтисодий тўсиқлар ҳам сақланиб қолмоқда, улар кўникмалар этишмаслигидан тортиб, йиллардаги урушлар натижасида юзага келган бозор бузилишларигача. Таҳрир институти ходими Бараа Хурфан бу қийинчиликларни енгиб ўтиш учун вақт керак, шунингдек, Сурияни жаҳон иқтисодиётига интеграция қилиш бўйича кейинги ишлар давом этишини таъкидлади.