Eksportining asosiy bozori sifatida Rossiyaga kuchli bog‘liq bo‘lgan Xitoy avtomobil ishlab chiqaruvchilari endi soliqlarning keskin ko‘tarilishiga duch kelmoqda, bu esa mamlakatda ajablanish uyg‘otdi.
2022 yilgacha Rossiyaning avtomobil bozori dunyodagi eng yirik 10 talikka kirgan bo‘lib, ko‘pchilik avtomobillar G‘arb kompaniyalari tomonidan ishlab chiqarilardi. Rossiya prezidenti Vladimir Putinning Ukrainaga keng ko‘lamli bosqini oqibatida ushbu brendlarning chiqib ketishi rus avtomobil ishlab chiqaruvchilariga qattiq zarba berdi va vujudga kelgan bo‘shliqni tezda Geely va Chery kabi Xitoy avtomobil kompaniyalari to‘ldirdi.
Xitoy bojxona ma’lumotlariga ko‘ra, Pekin va Moskva diplomatik va harbiy sohalardagi aloqalarini mustahkamlagani sayin ikki tomonlama savdo-sotiq yangi cho‘qqilarga ko‘tarilib, o‘tgan yili rekord darajadagi 244,8 milliard dollarga yetdi. Xitoyning Rossiya avtomobil bozoridagi ulushi ham 2021 yildagi 10 foizdan 2023 yilga kelib 60 foizdan oshdi.
Xitoy avtomobillari importining ko‘payishi Rossiyada xavotir uyg‘otdi – xuddi Yevropa Ittifoqida elektromobillar borasida bo‘lgani kabi – Xitoyning ortiqcha sanoat quvvatlari tufayli uning arzon mahsulotlari mahalliy sanoatni raqobatdan siqib chiqarishi mumkinligi haqida tashvishlar paydo bo‘ldi.
Bunga javoban Moskva oktyabr oyida import qilingan transport vositalariga "metall parchalari solig‘i"ni dvigatel hajmiga qarab 70 foizdan 85 foizgacha oshirdi.
Rossiya 2012 yilda Jahon savdo tashkilotiga (JST) a’zo bo‘lganidan so‘ng o‘zining utilizasiya solig‘ini joriy etgan. Rasman, bu soliq transport vositalarini xizmat muddati oxirida qayta ishlash va yo‘q qilish xarajatlarini qoplash, shuningdek, atrof-muhitga ta’sirini kamaytirish uchun mo‘ljallangan edi.
Biroq, amalda u mahalliy ishlab chiqaruvchilarni himoya qilish va xorijiy avtomobil kompaniyalarini Rossiyada mahalliy ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yishga rag‘batlantirish vositasi sifatida xizmat qildi.
Rossiya Xitoy avtomobillariga qiziqish bildirsa-da, endi u avtomobil ishlab chiqaruvchilardan ushbu transport vositalarini Rossiyaning o‘zida ishlab chiqarishni talab qilmoqda. "Rhodium Group" tahlil markazining Xitoy korporativ maslahat guruhi katta tahlilchisi Gregor Sebastian o‘zining dekabr oyidagi hisobotida shunday yozadi: "Bu qarshilik hatto Xitoyning yaqin geosiyosiy ittifoqchisi ham Xitoyning ortiqcha ishlab chiqarish quvvatlarini qabul qiladigan maydonga aylanishni istamasligini ko‘rsatmoqda".
