Olimlar yadro qishidan omon chiqa oladigan beshta davlatni sanab o‘tishdi

Otago universitetining yangi zelandiyalik olimlari yadro urushi sodir bo‘lgan taqdirda nima bo‘lishini bashorat qilishdi.

Tadqiqotchilarning fikricha, omon qolishning asosiy omili mamlakatlarning qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishini saqlab qolish qobiliyati bo‘ladi. Yadro portlashi natijasida atmosferaga 150 teragramga yaqin kuyik chiqadi, bu esa quyoshli kunlar sonining keskin qisqarishiga olib keladi. Bir necha yil ichida bu qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishni 80% ga qisqartiradi, bu esa shimoliy yarim sharning aholisi uchun halokatli bo‘ladi.

Yadro falokati sodir bo‘lgan taqdirda ham ba’zi orol va yarim orol shtatlarida omon qolish imkoniyati saqlanib qoladi. Tadqiqotchilarning fikricha, Avstraliya, Yangi Zelandiya, Islandiya, Vanuatu va Solomon orollari aholisi omon qolishi mumkin.

Bundan oldin bir guruh olimlar dengiz o‘tlari plantasiyalari sayyoramizga quyosh energiyasi oqimini to‘sib qo‘yadigan halokatli hodisalar, jumladan, global yadro urushi natijasida insoniyat uchun najot bo‘lishi mumkinligini aniqladilar. Tadqiqotchilar Gracilaria tikvahiaye qizil o‘t o‘tlari asosida model yaratdilar. Mavjud yadroviy qishki iqlim ma’lumotlaridan foydalanib, ular kataklizmdan keyin bu o‘simliklarning rivojlanishini modellashtirdilar.

Mualliflarning fikricha, agar minglab yadro kallaklari bir-biri bilan zarba bersa, atmosferaga 150 million tonnaga yaqin kuyik tarqalib, quyosh nurini yillar davomida to‘sib qo‘yishi mumkin. Ammo qolgan yorug‘lik dengiz o‘tlari uchun hatto havodagi qora uglerod bilan ham fotosintez qilish uchun yetarli bo‘ladi, deydi tadqiqotchilar.