Olimlar Yer yuzida eng tez zarba beruvchini aniqlashdi

Mayk Tayson yoki Muhammad Alini unutaylik, dunyodagi eng tez zarba mantiya krevetkasiga tegishli ekan.

Science jurnalida e’lon qilingan tadqiqot natijalariga ko‘ra, bu krevetka 0,22 kalibrli o‘q kuchiga teng zarba bilan chig‘anoqni sindirar va o‘z zarbalaridan hosil bo‘lgan to‘lqinlarga qaramay, zarar ko‘rmas ekan.

Olimlar mantiya krevetkasining "daktil klubi" deb ataladigan zarba beruvchi a’zosi o‘ljasining chig‘anoqlarini sindirish paytida yuzaga keladigan zarba to‘lqinlarini yutish imkonini beruvchi tuzilishga ega ekanligini aniqladilar.

Shimoli-g‘arbiy universitetning mashinasozlik va biotibbiyot muhandisligi professori, maqola mualliflaridan biri Horasio Espinosa matbuot bayonotida shunday dedi: "Mantiya krevetkasi o‘zining g‘oyat kuchli zarbasi bilan tanilgan bo‘lib, u mollyuskalar chig‘anoqlarini sindirishi va hatto akvarium oynasini yorib yuborishi mumkin."

"Biroq, bu yuqori ta’sirli zarbalarni takroran amalga oshirish uchun mantiya krevetkasining daktil to‘qmoqchasi o‘ziga zarar yetkazmaslik uchun kuchli himoya mexanizmiga ega bo‘lishi kerak," - dedi Espinosa.

U so‘zini davom ettirdi: "Biz unda stress to‘lqinlarini tanlab o‘tkazadigan fononik mexanizmlar mavjudligini aniqladik. Bu qisqichbaqaga ko‘p martalab zarba berish qobiliyatini saqlab qolish va yumshoq to‘qimalarning shikastlanishini oldini olish imkonini beradi."

Tadqiqotchilarning fikricha, bu kashfiyotlar mobil telefonlar va boshqa elektron qurilmalar uchun mexanik filtrlar kabi foydali xususiyatlarga ega yangi sun’iy materiallarni ishlab chiqishga yordam berishi mumkin.

Mantiya krevetkasining tanasi ikki yonida bolg‘aga o‘xshash to‘qmoqchalari joylashgan. Bu to‘qmoqchalar prujinasimon tuzilmalar bo‘lib, energiyani elastik shaklda saqlaydi va ilmoqsimon paylar yordamida ushlab turiladi. Ilmoq bo‘shaganda, to‘plangan energiya ham ozod bo‘ladi va bu to‘qmoqchani o‘ljasiga qarab portlovchi kuch bilan uloqtiradi.