Dollarning qulashi haqiqatdan ham yaqinmi? Bunga alomatlar borligi aytilmoqda

AQSh dollari zaxiralari 1995 yildan beri birinchi marta 60 foizdan pastga tushdi.

Oq uy 2022 yilda Rossiyaga qarshi sanksiyalarni kiritganidan so‘ng, BRIKS har tomondan AQSh dollari zaxiralari uchun muammo tug‘dirmoqda. Alyans ikki yildan beri oltin jamg‘arib, markaziy bank zaxiralarini qimmatbaho metallar bilan diversifikasiya qilmoqda.

Oxirgi 18 oy ichida rivojlanayotgan mamlakatlarning markaziy banklari birgalikda 800 tonna oltin yig‘di. Xitoy so‘nggi 15 oy ichida 225 tonna oltin sotib oldi.

Rossiya, Xitoy va Hindiston oltinning eng ko‘p xaridorlari qatoriga kiradi va qimmatbaho metallar narxini boshqarmoqda.

Bu AQSh dollari zaxiralarining pasayishiga olib kelmoqda, chunki BRIKS o‘z markaziy banklarida uni oltin bilan almashtiryapti.

AQSh dollaridagi Markaziy bank zahiralari 58,2 foizgacha qisqardi.

Oxirgi ma’lumotlarga ko‘ra, 2024 yilda markaziy bankning dollardagi valyuta zaxiralari 58,2 foizgacha qisqargan. Bu 1995 yildan beri qayd etilgan eng past darajadir, chunki BRIKS va boshqa rivojlanayotgan mamlakatlar markaziy bank zaxiralariga oltin va boshqa mahalliy valyutalarni qo‘shmoqda.

Boshqa noan’anaviy zaxira valyutalari BRIKS va rivojlanayotgan mamlakatlar markaziy bankiga kirib bormoqda. Markaziy banklar o‘z zahiralarini diversifikasiya qilish uchun AQSh dollari zahiralarini qisqartirmoqda va ularni oltin bilan almashtirmoqda. AQSh dollari va yevroga asosiy muqobil «noan’anaviy zahira valyutalari»dir, deya xabar beradi XVF.

Agar BRIKSga a’zo davlatlar markaziy bankida oltin zaxira sifatida ustunlik qilsa, AQSh dollari defisitga duch kelishi mumkin. Zaxiralardagi keskin pasayish de-dollarizasiya AQSh dollari uchun vaziyatni yomonlashtirishi mumkinligini ko‘rsatadi. Rivojlanayotgan iqtisodlar AQSh va G‘arbni orqa o‘rindiqda qoldirib, global moliyaviy tartibga zarba berishi mumkin.