2022 йилнинг 22 – 24 июль кунлари Самарқанд шаҳрида Бутунжаҳон жамиятининг “Ўзбекистон маданий мероси – янги Ренессанс пойдевори” VI Халқаро конгресси бўлиб ўтади.
Тадбир Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, асраш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон жамияти томонидан 10 дан ортиқ халқаро ва 5 та миллий ташкилотлар кўмагида ташкил этилмоқда. Конгресснинг бош ҳомий-ташкилотчиси Eriell Group.
Конгресснинг асосий воқеаси “Ўзбекистон маданий мероси жаҳон тўпламларида” (51-60 жилд) туркумидаги 10 та янги китоб-албомлар тақдимоти бўлиб ўтади. Шундай қилиб, 25 дан ортиқ давлатдан 350 та олимлар, дунёга машҳур 100 кутубхона ва музейлар китоб-албомлар серияси устида ишлаган тўплам 60 жилдга етди.
Бундан ташқари, Франция Миллий кутубхонаси йиғилишида сақланадиган ноёб қадимий қўлёзманинг тарихий аҳамияти ва ҳақиқийлиги шубҳасиз қадимий қўлёзманинг ноёб нашри тақдимоти ҳам режалаштирилган. Европанинг йетакчи нашриёт уйларидан бири Mueller & Schindler ўзбек заминининг буюк ўғли, мунажжим Мирзо Улуғбек буюртмаси билан яратилган ноёб қўлёзма факсимилини намойиш этади.
Конгресснинг асосий йўналишлари “Халқларни бирлаштирувчи мерос” каби мавзуларда “Марказий Осиё ва Озарбайжон”, “Жаҳон жамияти учун янги йўналишлар: режалар ва истиқболлар”, “Миллий музейлар ва тўпламлар Жаҳон жамияти диққат марказида” каби давра суҳбатлар бўлиб ўтади.
Шунингдек, Конгресс доирасида Ўзбекистон санъатига оид иккита ноёб китоб ҳашаматли нашрлар “Орол ва Aму қирғоқларида. Қорақалпоқ санъати” ва “Безак: эстетика, сеҳр, маъно” тақдимоти бўлади.
22 июль куни Самарқанд шаҳридаги Ёшлар ижод саройида “Ўзбекистон маданий мероси замонавий илм-фан диққатида” мавзусида халқаро илмий конференция режалаштирилган.
23 июль куни “Ўзбекистон маданий мероси – янги Ренессанс пойдевори” VI Халқаро Конгрессининг тантанали очилиш маросими бўлади.
Икки кун давомида дунёнинг 35 дан ортиқ давлатидан келган таниқли шарқшунос олимларнинг Ўзбекистон ва Марказий Осиё мамлакатлари маданий меросига бағишланган 100 дан ортиқ маърузалари тингланади.
Конгресс ишида дунёга машҳур 250 дан ортиқ шарқшунос олимлар, жумладан, 33 нафар машҳур халқаро музейлар директорлари, 15 нафар миллий музейлар директорлари, 6 нафар халқаро ташкилотлар вакиллари, 15 нафардан ортиқ академиклар, 20 дан ортиқ профессорлар, 20 нафар фан доктори иштирок этади.
– “Ўзбекистон маданий мероси жаҳон тўпламларида” лойиҳасини Янги Ўзбекистон сиёсати, Президентимиз Шавкат Мирзиёев томонидан маданият соҳасида олиб борилаётган ислоҳотларнинг ёрқин самараларидан бири деб бемалол айтиш мумкин. Ўзбекистонни ривожлантириш стратегиясида 2016 йилдан бошлаб Маданий меросни асраб-авайлаш ва оммалаштириш масаласи давлат сиёсати даражасига кўтарилган, Президентимиз ва ҳукуматимиз томонидан кўрсатилаётган эътибор ўз самарасини бермоқдаки, буни бутун дунё эътироф этмоқда. Биз Конгрессни ташкил етишда ёрдам кўрсатган мамлакат ҳукуматига миннатдорчилик билдирамиз. Шунингдек, лойиҳа ташкил етилган кундан бошлаб қўллаб-қувватлаб келаётган доимий бош ҳомийимиз ва ташкилотчимиз – Eriell Group компаниясига ҳам ўз миннатдорчилигимни билдирмоқчиман” – деди Ўзбекистон маданий меросини ўрганиш, сақлаш ва оммалаштириш бўйича Бутунжаҳон жамияти раиси Фирдавс Aбдухолиқов.
Қурултой иштирокчилари номига аллақачон ўнлаб мурожаат ва табрик сўзлари келиб тушди.
Шу тариқа, “Aл-Фурқон” Ислом мероси жамғармаси ижрочи директори Соли Шоҳсиварий “Ўзбекистон маданий мероси” лойиҳаси мамлакатлар ва халқларни яқинлаштиришига ишонч билдирди.
“Ўзбекистон меросини дунё бўйлаб излаш ва асраб-авайлаш лойиҳаси юзлаб мамлакатларни бир-бирига яқинлаштирадиган ажойиб имкониятдир. Ўзбекистон ўз маданий меросини ҳимоя қилиш борасида барча мамлакатларга ўрнак кўрсатмоқда”, - таъкидлади Соли Шоҳсиварий.
“Ренессанс даври мамлакат шароитида ўз илдизини, ўзига хослигини, анъаналарини сақлаб қолиш, шу билан бирга олға интилиш, ривожланиш демакдир. Ўзбекистон бу мувозанатнинг муҳимлигини англаб етди. Унинг маданий меросига қаратилаётган бундай катта эътибор ҳурмат ва таҳсинга лойиқ. Бу борадаги ишларнинг катта қисмини Жаҳон жамияти ва маданий мерос лойиҳаси амалга оширмоқда. У аллақачон дунёнинг кўплаб музей ва кутубхоналарида ўз аксини топган ва бу жуда қимматлидир”, — деди Марказий Осиё ва Кавказ институти раиси, эксперт Фредерик Старр.
“Биз Россия кутубхоналарида Ўзбекистон китоб маданияти ёдгорликларини ўз фондларимизда қадрлаймиз, уларнинг рус маданиятига таъсирини яхши биламиз ва шу сабабли ушбу ёдгорликларни тўплаш ва ўрганиш бўйича муҳим ишларда иштирок этишни ўзимизнинг бурчимиз деб биламиз. Жаҳон жамияти томонидан амалга оширилади ва унинг натижалари VI Халқаро Конгрессда тақдим этилади», – деди Россия кутубхоналари ассоциацияси президенти, Россия давлат оммавий-тарихий кутубхонаси директори Михаил Aфанасьев.
Миллий ҳамкорлар: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси, Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Туризм ва Маданият вазирлиги, Aбу Райхон Беруний номидаги Шарқшунослик институти, ЮНЕСКО ишлари бўйича Миллий комиссия, “Ислом сивилизацияси”, “Ўзбекистон ҳаво йўллари” Давлат авиакомпанияси, “Замон пресс инфо” нашриёти, Самарқанд вилояти ҳокимлиги.
Хорижий ҳамкорлар: ICESCO, ICCN, Ислом тарихи, санъати ва маданияти тадқиқот маркази (IRCICA) (Туркия), Mueller & Schindler нашриёти (Aвстрия), Aл-Фуркан (Буюк Британия) ва бошқалар.
