Исроил Эронга кенг қамровли ҳужум бошлаганидан бери, Эрон режимини ағдариш чақириқлари янада кучаймоқда — бу талаблар АҚШ Конгрессидан тортиб Исроил расмийлари ва айрим чет элдаги эронлик фаолларгача етиб бормоқда.
Уларнинг таъкидлашича, Ислом Республикаси жиддий заифлашган ва ҳозирги пайтда ички норозилик ва аҳолининг норози фикридан фойдаланиб, ҳокимиятдаги руҳонийлар бошчилигидаги режимни, айниқса Олий раҳбар Оятуллоҳ Али Хоманаийни ағдариш учун энг яхши вақт.
Исроил Бош вазири Бенямин Нетаньяху якшанба куни Fox News’га берган интервьюсида Исроил операцияси “албатта” режим ўзгаришига олиб келиши мумкинлигини айтди, чунки Эрон ҳукумати “жуда заиф.” У шунингдек, “80 фоиз одамлар бу диний зўравонларни ташлаб юборди,” деди.
“Улар аёлларни ўқ отиб ўлдиради, чунки аёлларнинг сочлари ёпилмаган. Улар талабаларни отади. Улар жасур ва истеъдодли Эрон халқининг нафасини ушлаб туришади,” деди Нетаняҳу. “Ҳаракат қилиш, кўтарилиш қарори айнан Эрон халқининг ўзига боғлиқ.”
Эрон ичида сўз эркинлиги қаттиқ чекланган ва Исроил ҳужумларидан кейин мамлакат ичида режимни ағдариш бўйича ҳеч қандай катта жамоатчилик чақирувлари бўлмаган. Аммо экспертлар Нетаняҳу Эрон халқининг кайфиятини нотўғри тушунаётган бўлиши мумкинлигини, ҳужумлар акс таъсир кўрсатиши эҳтимолини айтишмоқда.
Экспертларнинг таъкидлашича, Исроилнинг зарбалари кўпроқ норозиликни Исроилга қарата йўналтириши мумкин, чунки ички муаммолар бир муддат орқага сурилиб, эронликлар бошпана излашга мажбур бўлади.
“Эронлик фаоллар, умрларини эркинлик ва адолат учун курашга бағишлаган одамлар аввало билишадики, уларнинг қадриятлари Нетаняҳу каби сиёсатчилар билан боғлиқ эмас,” деди Ню-Йоркда яшовчи Эрон бўйича мутахассис Араш Азизи CNN’га. У айтдики, Нетаняҳу бошчилигидаги ўнг қанот ҳукумати уларнинг қадриятларига умуман мос келмайди.
Сўнгги йилларда Эрон бутун мамлакат бўйлаб режимга қарши норозилик намойишларига гувоҳ бўлди, хусусан 2022 ва 2023 йилларда, қамоқхонада вафот этган Маҳса Амини исмли 22 ёшли аёлнинг ўлимидан кейин. Маҳса Амини Эрон ахлоқ полицияси томонидан бош кийимни нотўғри кийганликда айбланганди. Кўплаб фаоллар ҳибсга олинган ва ҳокимият намойишларни босиш учун қўрқув уйғотиш, жиноят ишларини кўпайтириш ва қатл қилишларни ошириш йўли билан ҳаракат қилмоқда. Норозилик кенг тарқалган.
Аммо экспертлар ва Исроил бомбардимони остида яшаётган эронликларнинг айтишича, кўпчилик Эрон халқи Нетаняҳу ёки унинг ҳукумати ўз мамлакатларидаги муаммоларга ечим бўлмайди, деб ҳисоблайди.