Швецияда илк бор қандли диабет учун ҳужайра терапияси қўлланилади

Швеция олимлари 1-тоифа диабетни даволашда муҳим қадам қўйди. Бу ҳақда AZERTAG агентлиги хабар берди.

Дунёда биринчи марта ушбу касалликка чалинган беморга иммуносупрессив препаратларни қўллашни талаб қилмайдиган генетик модификацияланган ҳужайралар кўчириб ўтказилди. Ушбу кашфиёт янги, хавфсиз ва самарали даволаш усулини ишлаб чиқиш учун асос бўлиши мумкин.

Швецияда 50 000 га яқин одам 1-тоифа қандли диабетга чалинган, уларнинг аксарияти қондаги қанд миқдорини назорат қилиш учун инсулин инъекциялари ёки насослардан фойдаланади. Оғир шакллари бўлган беморлар учун инсулин ишлаб чиқарадиган ҳужайраларни кўчириб ўтказиш имконияти мавжуд, аммо ҳаёт учун иммуносупрессив дориларни қабул қилиш зарурати бу усулни хавфли қилади. Бунинг сабаби шундаки, у инфекциялар, саратон ва буйраклардаги асоратларни келтириб чиқариши мумкин.

Уппсала университети профессори Пе-Ола Карлссон бошчилигидаги тадқиқот гуруҳи янги ёндашувни ишлаб чиқди. Улар CRISPR-Cas12b технологиясидан фойдаланган ҳолда донор ҳужайраларини иммун тизими уларни бегона деб тан олмаслиги учун ўзгартирди. Тажрибада иштирок этган бемор билак мушакларига жойлаштирилган ва иммуносупрессив дориларсиз ушбу ҳужайраларни олди. Бир ой ўтгач, ҳужайралар ишлай бошлади ва инсулин ишлаб чиқара бошлади, бу уларнинг муваффақиятли мослашганлигини кўрсатади.

Тадқиқотнинг кейинги босқичи ҳужайраларни оммавий ишлаб чиқариш технологиясини ишлаб чиқишдир, чунки донор ҳужайралар сони чекланган. Агар келажакдаги тадқиқотлар шунга ўхшаш муваффақиятни кўрсатса, янги ҳужайра терапияси 1-тоифа диабет учун инқилобий даволашга айланиши мумкин. Ушбу даволаш усули 5-10 йил ичида кенг тарқалиши кутилмоқда.