Шимолий Кипр Туркия таркибида автоном мақомга ўтиши мумкин

Фақат Анқара томонидан тан олинган Шимолий Кипр Турк Республикаси (ШКТР) ҳукумати мухторият мақомига ўтишини истисно қилмайди, деди Шимолий Кипр транспорт ва тараққиёт вазири Эрхон Ариқли “Ulusal” телеканалига берган интервьюсида.

Мулозимнинг сўзларига кўра, Қўшма Штатлар ва Европа Иттифоқи ШКТР мавжудлигини, республика тан олинишини хоҳламаяпти:

– Улар Шимолий Кипрни ЕИнинг бир қисмига айлантирмоқчи... Агар бу ҳудуд турклари йўқ бўлиб кетса ва Туркия оролни тарк этса, бой газ ва нефть конлари ЕИ ва Америка назоратига ўтади. Оролдаги газ ва нефть конларида миллиардлаб тонна захира бор. Шунинг учун улар ШКТРни ҳеч қачон тан олмайди ва республика тан олинмаслиги учун қўлидан келган ишни қилади. Ҳукуматимиз юзага келган ҳолатга қарши курашиш учун тезис ишлаб чиққан. Мабодо, тан олинмасак ҳам, мавжуд бўлишимиз керак, деймиз. Масалан, Озарбайжоннинг Нахичеван автоном ҳудуди каби йўл тутамиз. Ташқи сиёсат ва ички ишларда бутунлай мустақил, муқобил турк республикасини тузамиз. Умид қиламанки, биз бу масалани кўтарамиз.

1974 йилдан кейин давлат тўнтариши ва оролни Грецияга қўшиб олишга уриниш натижасида Кипр Туркиянинг қуролли аралашувидан кейин юнонлар ва турклар ўртасида де-факто бўлинган. 1983 йил оролнинг 37 фоизини ташкил этган Шимолий Кипр Турк Республикаси (ШКТР) эълон қилинди. Тузилмани фақат Туркия тан олган.

2017 йил Швейцариянинг Кранс-Монтана шаҳрида ўтган музокара муваффақиятсизликка учрагач, Кипрни бирлаштириш бўйича БМТ воситачилигидаги мулоқот тўхтаган. Ҳозир жараённи қайта таклашга уриниш кузатиляпти.

Кипр юнонлари муаммога ечим БМТ қарорига асосланган икки ҳудудли, икки жамоали федерация доирасида деб ҳисоблашади. Кипрлик турклар эса конфедерация тарафдори. Турк жамоаси етакчиси Эрсин Татар кипрлик туркларнинг тенг суверенитети ва халқаро мақоми тан олинмас экан, музокара даврасига қайтмаслигини маълум қилган.

Мулоқотни давом эттириш масаласи 11 июль куни Вашингтонда НАТО саммитида Греция Бош вазири Кириакос Мицотакиснинг Президент Режеп Таййип Эрдоған билан кечган учрашувида ҳам кўтарилди.