Экспортининг асосий бозори сифатида Россияга кучли боғлиқ бўлган Хитой автомобиль ишлаб чиқарувчилари энди солиқларнинг кескин кўтарилишига дуч келмоқда, бу эса мамлакатда ажабланиш уйғотди.
2022 йилгача Россиянинг автомобиль бозори дунёдаги энг йирик 10 таликка кирган бўлиб, кўпчилик автомобиллар Ғарб компаниялари томонидан ишлаб чиқариларди. Россия президенти Владимир Путиннинг Украинага кенг кўламли босқини оқибатида ушбу брендларнинг чиқиб кетиши рус автомобиль ишлаб чиқарувчиларига қаттиқ зарба берди ва вужудга келган бўшлиқни тезда Geely ва Chery каби Хитой автомобиль компаниялари тўлдирди.
Хитой божхона маълумотларига кўра, Пекин ва Москва дипломатик ва ҳарбий соҳалардаги алоқаларини мустаҳкамлагани сайин икки томонлама савдо-сотиқ янги чўққиларга кўтарилиб, ўтган йили рекорд даражадаги 244,8 миллиард долларга етди. Хитойнинг Россия автомобиль бозоридаги улуши ҳам 2021 йилдаги 10 фоиздан 2023 йилга келиб 60 фоиздан ошди.
Хитой автомобиллари импортининг кўпайиши Россияда хавотир уйғотди – худди Европа Иттифоқида электромобиллар борасида бўлгани каби – Хитойнинг ортиқча саноат қувватлари туфайли унинг арзон маҳсулотлари маҳаллий саноатни рақобатдан сиқиб чиқариши мумкинлиги ҳақида ташвишлар пайдо бўлди.
Бунга жавобан Москва октябрь ойида импорт қилинган транспорт воситаларига "металл парчалари солиғи"ни двигатель ҳажмига қараб 70 фоиздан 85 фоизгача оширди.
Россия 2012 йилда Жаҳон савдо ташкилотига (ЖСТ) аъзо бўлганидан сўнг ўзининг утилизация солиғини жорий этган. Расман, бу солиқ транспорт воситаларини хизмат муддати охирида қайта ишлаш ва йўқ қилиш харажатларини қоплаш, шунингдек, атроф-муҳитга таъсирини камайтириш учун мўлжалланган эди.
Бироқ, амалда у маҳаллий ишлаб чиқарувчиларни ҳимоя қилиш ва хорижий автомобиль компанияларини Россияда маҳаллий ишлаб чиқаришни йўлга қўйишга рағбатлантириш воситаси сифатида хизмат қилди.
Россия Хитой автомобилларига қизиқиш билдирса-да, энди у автомобиль ишлаб чиқарувчилардан ушбу транспорт воситаларини Россиянинг ўзида ишлаб чиқаришни талаб қилмоқда. "Rhodium Group" таҳлил марказининг Хитой корпоратив маслаҳат гуруҳи катта таҳлилчиси Грегор Себастиан ўзининг декабрь ойидаги ҳисоботида шундай ёзади: "Бу қаршилик ҳатто Хитойнинг яқин геосиёсий иттифоқчиси ҳам Хитойнинг ортиқча ишлаб чиқариш қувватларини қабул қиладиган майдонга айланишни истамаслигини кўрсатмоқда".
