Олимлар Ер юзида энг тез зарба берувчини аниқлашди

Майк Тайсон ёки Муҳаммад Алини унутайлик, дунёдаги энг тез зарба мантия креветкасига тегишли экан.

Science журналида эълон қилинган тадқиқот натижаларига кўра, бу креветка 0,22 калибрли ўқ кучига тенг зарба билан чиғаноқни синдирар ва ўз зарбаларидан ҳосил бўлган тўлқинларга қарамай, зарар кўрмас экан.

Олимлар мантия креветкасининг "дактиль клуби" деб аталадиган зарба берувчи аъзоси ўлжасининг чиғаноқларини синдириш пайтида юзага келадиган зарба тўлқинларини ютиш имконини берувчи тузилишга эга эканлигини аниқладилар.

Шимоли-ғарбий университетнинг машинасозлик ва биотиббиёт муҳандислиги профессори, мақола муаллифларидан бири Ҳорасио Эспиноса матбуот баёнотида шундай деди: "Мантия креветкаси ўзининг ғоят кучли зарбаси билан танилган бўлиб, у моллюскалар чиғаноқларини синдириши ва ҳатто аквариум ойнасини ёриб юбориши мумкин."

"Бироқ, бу юқори таъсирли зарбаларни такроран амалга ошириш учун мантия креветкасининг дактиль тўқмоқчаси ўзига зарар етказмаслик учун кучли ҳимоя механизмига эга бўлиши керак," - деди Эспиноса.

У сўзини давом эттирди: "Биз унда стресс тўлқинларини танлаб ўтказадиган фононик механизмлар мавжудлигини аниқладик. Бу қисқичбақага кўп марталаб зарба бериш қобилиятини сақлаб қолиш ва юмшоқ тўқималарнинг шикастланишини олдини олиш имконини беради."

Тадқиқотчиларнинг фикрича, бу кашфиётлар мобил телефонлар ва бошқа электрон қурилмалар учун механик филтрлар каби фойдали хусусиятларга эга янги сунъий материалларни ишлаб чиқишга ёрдам бериши мумкин.

Мантия креветкасининг танаси икки ёнида болғага ўхшаш тўқмоқчалари жойлашган. Бу тўқмоқчалар пружинасимон тузилмалар бўлиб, энергияни эластик шаклда сақлайди ва илмоқсимон пайлар ёрдамида ушлаб турилади. Илмоқ бўшаганда, тўпланган энергия ҳам озод бўлади ва бу тўқмоқчани ўлжасига қараб портловчи куч билан улоқтиради.