Грузия полицияси намойишчиларни тарқатиш учун заҳарли модда билан тўлдирилган сув пуркагичлардан фойдаландими?

Грузия полицияси ҳужуматга қарши намойишчиларни тарқатиш учун Биринчи жаҳон уруши даврида ишлатилган заҳарли модда билан тўлдирилган сув пуркагичлардан фойдаланган, деб хабар бермоқда BBC.

Грузия полицияси намойишчиларга қарши “камит” номи билан танилган бромбензилцианид кимёвий моддасини қўллаган. BBC ушбу хулосага намойишчиларнинг кўрсатмалари, кимёвий қуроллар бўйича экспертларнинг фикрлари, Грузия ИИВ махсус бўлинмасидаги манбалари ва шифокорларнинг маълумотларини ўрганганидан сўнг келди.

Бромбензилцианид моддаси Биринчи жажон уруши даврида (1914-1918 йиллар) Антанта давлатлари томонидан Ғарбий фронтдаги жанглар учун ишлаб чиқилган бўлиб, узоқ муддатли салбий оқибатларининг хавфи туфайли 1930 йиллардан кейин қўлланишдан олиб ташланган.

Грузиянинг бир қатор шаҳарларида, жумладан пойтахт Тбилисидаги норозилик намойишлари 2024 йил ноябр ойи охирида ҳукмрон “Грузия орзуси” партияси, мамлакатнинг Евроиттифоққа қўшилиши бўйича музокараларни тўхтатганини эълон қилгач бошланган. Намойишчилар ўзларига қарши сув пуркагичлар қўллангандан кейин ғайриоддий аломатлар, хусусан, терининг куйиши, нафас қисиши, йўтал ва ҳафталаб давом этган кўнгил айнишидан шикоят қилишган.

Ўзи ҳам сув пуркагич остида қолган грузиялик педиатр Константин Чахунашвили тахминан 350 нафар жабрланувчини ўрганди ва уларнинг деярли ярми ножўя таъсирларни бир ойдан ортиқ вақт давомида бошидан кечирганини аниқлади.

Грузия ИИВ махсус бўлинмасининг собиқ ходими Лаша Шергелашвили BBC'га 2009 йилда сув пуркагичлар учун камит моддаси синовдан ўтказилганини айтиб берган. BBC 2019 йил декабр ойида махсус бўлинмага оид инвентар рўйхатини қўлга киритиб, унда UN1710 ва UN3439 кодлари билан белгиланган иккита номаълум кимёвий модда борлигини аниқлади. Таҳлил натижасида UN1710 трихлороэтилен, UN3439 эса бромбензилцианид бўлиши мумкинлиги маълум бўлган.