Эрон МАГАТЭни «қарши чоралар» билан қўрқитди

Теҳрон ташкилот Бошқарув кенгашининг резолюциясини «антиэрония» деб атади.

Эрон Ташқи ишлар вазирлиги БМТнинг ядро агентлиги — МАГАТЭ Бошқарув кенгаши қабул қилган резолюцияни «антиэрония» деб баҳолади ва «жавоб чоралари» кўриш билан таҳдид қилди. Бу ҳақда жума куни маҳаллий ОАВ Associated Press агентлигига таяниб хабар берди.

Маълумки, МАГАТЭ кеча Эрондан ташкилот билан тўлиқ ҳамкорлик қилишни, қурол даражасига яқин уран захиралари ҳақида аниқ маълумот тақдим этишни ва инспекторларни ядро объектларига киритишни талаб қилган эди.

Жума куни расмий IRNA агентлиги ТИВ вакили Исмоил Бағайининг баёнотини ёритди. Унинг айтишича, Теҳрон МАГАТЭни икки томон ўртасида аввал тузилган келишув бекор қилингани ҳақида хабардор қилган ва Эрон ҳукумати резолюцияга жавобан «бошқа қадамлар» ҳам қўйиши мумкинлигини билдирган.

Эрон Исроил билан уруш бошланганидан кейин МАГАТЭ билан барча ҳамкорликни тўхтатган эди. Кейинроқ агентлик бош директори Рафаэль Мариано Гросси сентябрь бошида Қоҳирада Эрон ТИВ раҳбари Аббос Арагчий билан инспекцияларни қайта тиклаш бўйича келишувга эришган.

Бағайи шунингдек, МАГАТЭни АҚШ, Британия, Франция ва Германия таъсирида «ёлғончи ва бир томонлама позицияни кучайтиришда» айблади.

У Эрон қандай «қўшимча чоралар» кўриши мумкинлигини очиқламади. Бироқ Associated Press таъкидлашича, Эрон уранни қўшимча бойитиш имкониятини инкор қилиб бўлмайди.

ТИВ вакили резолюцияда Эрон инспекцияларни нега тўхтатгани — яъни июнь ойида Исроил ва АҚШнинг Эрон ядро объектларига зарба бергани ҳақида умуман тилга олинмаганини ҳам танқид қилди.

Июндаги 12 кунлик ҳаво жангаричиликларидан сўнг Эрон МАГАТЭ билан барча ҳамкорликни тўхтатган эди. Давлат ҳудудига қилинган зарбалар натижасида деярли 1100 киши, жумладан ҳарбий қўмондонлар ва ядровий олимлар ҳалок бўлган.

Сентябрда инспекцияларни тиклаш бўйича келишув имзоланганидан кейин, БМТ ой охирида 2015 йилги ядровий битимда назарда тутилган «snapback» деб аталувчи механизм орқали Эронга нисбатан қаттиқ санкцияларини қайта жорий этди. Бу Теҳроннинг кескин реакциясига сабаб бўлди ва Қоҳира келишувининг амалдан чиқишига олиб келди.