Дональд Трамп 14 миллиондан ортиқ инсоннинг ўлимига сабаб бўлиши мумкин

Дональд Трампнинг АҚШнинг хорижий гуманитар ёрдамга ажратиладиган маблағларни кескин қисқартириши 2030 йилгача 14 миллиондан ортиқ қўшимча ўлимларга сабаб бўлиши мумкин, деган тадқиқот The Lancet тиббий журналида чоп этилди. Тадқиқотга кўра, муддатидан олдин ўлиш хавфи бўлганларнинг учдан бир қисми болалардир.

АҚШ давлат котиби Марко Рубио март ойида Президент Трамп маъмурияти АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) дастурларининг 80% дан ортиқ қисмини бекор қилганини маълум қилди.

“Камбағал ва ўрта даромадли давлатлар учун бу таъсир глобал пандемия ёки катта ҳарбий тўқнашувга тенг бўлади, – деди Lancet ҳисоботи муаллифларидан бири Давиде Раселла баёнотда. — Молиявий ёрдамни қисқартириш “заиф аҳоли қатламларида соғлиқни сақлаш соҳасидаги икки ўн йиллик ривожланишни кескин тўхтатиши ва ҳатто орқага қайтариши мумкин".

Бу ҳисобот дунё лидерлари Севилья шаҳрида БМТ раҳбарлигида ўтказилаётган ёрдам конференциясида учрашаётган пайтда эълон қилинмоқда. Бу ўн йилликдаги энг йирик конференциядир. 133 мамлакатнинг маълумотларини таҳлил қилган тадқиқот гуруҳи 2001–2021 йилларда USAID ёрдами туфайли ривожланаётган давлатларда 91 миллион ўлимнинг олди олинди, деб ҳисоблади. Шунингдек, улар моделлаштириш усулида АҚШ ҳукумати бу йил бошида эълон қилган 83% қисқартириш қандай таъсир кўрсатиши мумкинлигини тахмин қилишди. Бу қисқартиришлар 2030 йилгача 14 миллиондан ортиқ олдини олиш мумкин бўлган ўлимларга олиб келиши мумкинлиги аниқланди. Улар орасида 5 ёшгача бўлган 4,5 миллиондан ортиқ болалар бор – йиллик тахминан 700,000 бола ўлими.

Трамп маъмурияти, аввалроқ миллиардер Илон Маскнинг харажатларни қисқартириш ташаббусини қўллаб-қувватлаб, федерал ишчилар сонини камайтиришга ҳаракат қилган. Улар шунингдек USAID ни либерал лойиҳаларни қўллаб-қувватлашда айблаган. АҚШ, дунёдаги энг йирик гуманитар ёрдам кўрсатувчи сифатида, асосан тадбиркорлар орқали 60 дан ортиқ давлатда фаолият юритган.

Рубионинг айтишича, ҳали ҳам тахминан 1,000 та дастур борки, улар АҚШ Давлат департаменти томонидан ва Конгресс билан маслаҳатлашган ҳолда "самаралироқ бошқарилиши" режалаштирилмоқда. Шунга қарамай, БМТ ходимлари фикрига кўра, вазият яхшиланмайди.

Ўтган ойда БМТ мансабдори BBC га Кениянинг қочқинлар қамоқхоналарида юз минглаб одамлар "сезиларли даражада очликда" қолганини маълум қилди. Бу АҚШ ёрдами қисқариши туфайли озиқ-овқат тақсимоти энг паст даражага тушган.