2023 йилги Туркияда содир бўлган зилзилада Google айбдорми?

Google зилзила ҳақида эрта огоҳлантириш тизими 2023 йилги Туркияда содир бўлган вайронкор зилзила пайтида одамларни аниқ огоҳлантира олмаганини тан олди.

Бу ҳақда BBCга Google хабар берган.

Зилзила ўчоғидан 158 километр масофада жойлашган 10 миллионга яқин одам Googleнинг "Ҳаракат қилинг" деган энг юқори огоҳлантиришини олган бўларди, бу уларга бошпана излаш учун 35 сония вақт беради. Бироқ, фақат 469 киши бундай билдиришнома олган.

Компания маълумотларига кўра, ярим миллионга яқин фойдаланувчи энгил силкинишлар учун мўлжалланган камроқ жиддий огоҳлантириш олган. У баланд овозли сигнал эшитмайди ёки Безовта қилинмасин режимини ўчирмайди.

Google аввалроқ тизим "яхши ишлаган" деб даъво қилган бўлса, эндиликда биринчи силкиниш кучи етарлича баҳоланмагани эътироф этилди – 7,8 магнитуда ўрнига тизим 4,5-4,9 баллни қайд этди.

Android қурилмаларида (Туркиядаги қурилмаларнинг 70% дан ортиғи) ишлайдиган Android Earthquake Alerts (AEA) тизими кўпчилик уйқуда бўлган соат 4:17 да ўчиб қолиши керак эди. Зилзилалар ер бўйлаб нисбатан секин ҳаракат қилгани учун огоҳлантириш юбориш мумкин эди. Фақатгина фойдаланувчининг телефонида баланд овозли сигнални қўзғатувчи “Ҳаракат қилинг” деган қаттиқ огоҳлантириш фойдаланувчиларни уйғотиб, ҳаётини сақлаб қолган бўларди, бироқ ундай бўлмади.

Ўша куни содир бўлган иккинчи йирик зилзила ҳам етарлича баҳоланмаган, чунки бу сафар тизим 8158 та телефонга “Ҳаракат қилинг” ва 4 миллиондан озроқ фойдаланувчига “Огоҳ бўлинг” огоҳлантиришларини юборди. Зилзиладан сўнг Google тадқиқотчилари алгоритмни ўзгартириб, яна биринчи зилзилани симуляция қилишди. Бу сафар тизим зилзила марказидан узоқроқда яшовчилар учун 10 миллион жиддий огоҳлантириш ва яна 67 миллион огоҳлантириш яратди.

Google ўз тизими ҳукуматнинг эрта огоҳлантириш тизимларига қўшимча эканлигини таъкидлайди, аммо олимлар баъзи мамлакатлар ҳали тўлиқ синовдан ўтмаган технологияларга ҳаддан ташқари таянишни бошлашлари мумкинлигидан хавотирда.

2023 йилнинг 6 февралида Туркия жануби-шарқида содир бўлган икки вайронкор зилзила оқибатида 55 мингдан ортиқ одам ҳалок бўлди, 100 мингдан ортиқ киши жароҳатланди.