Germaniya mehnat bozori inqirozda: 6 million ishchi kasbiy ta’limga ega emas

Bo‘lajak Germaniya hukumati mehnat bozorida juda katta muammoga duch kelmoqda: kasbiy ma’lumotsiz ishlaydiganlar soni taxminan olti millionga etdi.

Shu paytgacha 20 yoshdan 35 yoshgacha bo‘lgan atigi 2,9 million malakasiz ishchi ma’lum edi, buning o‘zi yuqori ko‘rsatkichdir.

Ushbu ma’lumotni birinchi bo‘lib Handelsblatt gazetasi e’lon qildi. Nashrga ko‘ra, har yili 250 ming maktab bitiruvchisi o‘tish tizimi deb ataladigan tizimga kiradi, bunda ular o‘z bilimlaridagi kamchiliklarni tuzatishi yoki maktabni bitirganlik to‘g‘risidagi guvohnoma olishi kerak. Hech bo‘lmaganda nazariy jihatdan shunday ko‘rinadi.

Biroq, amalda, DGB ta’kidlaganidek, bu bosqich ko‘pincha «uzoq muddatli kutish zonasiga» aylanadi, uning oxirida odamlar hali ham kasbiy ta’lim olmagan. O‘rta maktab bitiruvchilarining yarmidan kamrog‘i to‘g‘ridan-to‘g‘ri kasb-hunar maktabi yoki universitetga boradi. Har yili 100 000 ga yaqin odam o‘rta maktab attestatisiz qoladi. Bularning barchasi malakali kadrlarning keskin etishmasligini kuchaytiradi.

Boshqa jiddiy muammolar ham bor: Hisobotga ko‘ra, Germaniyada «funksional savodsizlar» deb ataladigan 6,2 millionga yaqin odamlar - o‘qish yoki yozishni zo‘rg‘a biladigan odamlar bor. Biroq, ushbu muammoga qarshi kurash dasturlarini moliyalashtirish 2026 yilda tugaydi.

Ishchilarning malakasini oshirish uchun DGB bo‘lajak Germaniya hukumatidan «ta’lim va kasbiy ta’lim masalalariga ko‘proq e’tibor berishni» talab qiladi va keng ko‘lamli harakatlar dasturi zarurligini ta’kidlaydi.

Xususan, kasaba uyushmalari maktabdan kasbga o‘tishga e’tibor qaratishni taklif qilmoqdalar: «Bu bosqichda hech kim yo‘qolmasligi kerak». Hududlardagi 366 ta yoshlar bandligi agentligi markaziy qo‘llab-quvvatlash punktiga aylanishi kerak. DGB ma’lumotlariga ko‘ra, yoshlarning uchdan ikki qismi ko‘proq qo‘llab-quvvatlansa, darhol kasbiy ta’limni boshlashlari mumkin edi.

Tizimda odamlarning adashib qolishining oldini olish uchun kasaba uyushmalari ta’lim guvohnomasini joriy etishni taklif qilmoqdalar – har bir shaxsga maktabga kirgan paytdan boshlab kasb-hunar ta’limiga qadar beriladigan individual raqam.

Agar vaziyatni o‘zgartirib bo‘lmasa, mamlakat «jiddiy xavf-xatarlarga duch keladi», deb ogohlantiradi DGB raisi o‘rinbosari Elke Xannak.

«Agar ko‘proq odamlar iqtisodiy hayotdan chetlashtirilsa, bizning jamiyatimiz bo‘linadi», dedi u.

Sababi, bunday odamlar nafaqat kam daromad olishadi, balki davlat yordamiga ko‘proq qaram bo‘lishadi. Qolaversa, ularning foydalanilmagan salohiyati malakali ishchilar yetishmovchiligini yanada kuchaytiradi.