Jon Xopkins universiteti va boshqa ilmiy markazlarning amerikalik astronomlari Yerdan 155 yorug‘lik yili uzoqlikda joylashgan HD 181327 yulduzi atrofida chang diskida kristall suvli muz borligini birinchi marta tasdiqladi.
Kashfiyot Jeyms Uebb kosmik teleskopi yordamida amalga oshirildi va tadqiqot natijalari Nature ilmiy jurnalida chop etildi.
Jamoa muz butun tizim bo‘ylab notekis taqsimlanganligini, diskning tashqi qismlarida 20% ga, harorat pastroq bo‘lgan va yulduzga yaqinlashganda deyarli yo‘qolib borayotganini aniqladi.
"Biz nafaqat suv muzini, balki Saturn halqalari va Kuiper kamari ob’ektlarida topilganiga o‘xshash kristall shaklni topdik", deb tushuntirdi bosh muallif Chen Xiye.
Yosh yulduz HD 181327 (23 million yil) muzli jismlar doimo to‘qnashib turadigan faol qoldiq disk bilan o‘ralgan. Bu jarayonlar Uebb aniqlay olgan “iflos qor”ning mikroskopik zarralarini chiqaradi.
Hammuallif Kristin Chenning so‘zlariga ko‘ra, olimlar bunday ma’lumotlarni 25 yildan beri kutishgan. Bu kashfiyot suvning sayyora shakllanishida asosiy rol o‘ynashini tasdiqlaydi – u gaz gigantlarining shakllanishiga ta’sir qiladi va kometalar va asteroidlar tomonidan tosh sayyoralarga yetkazilishi mumkin.
HD 181327 tizimida muzning kashf etilishi erta Quyosh tizimida sodir bo‘lgan jarayonlarga o‘xshash jarayonlarni o‘rganish uchun yangi imkoniyatlar ochadi. Astronomlar sayyoralarning paydo bo‘lish mexanizmlarini va hayotning mumkin bo‘lgan kelib chiqishini yaxshiroq tushunish uchun boshqa yulduz tizimlarida suv muzini qidirishni davom ettirishni rejalashtirmoqda.
"Bizdan Armaniston janubini tortib olishyapti, lekin buni hech kim gapirmayapti"
O‘zbekistonliklarning dollar xarididagi rekordi yangilandi
Putin Rossiya prezidentlarining orasida hech qaysi biri amalga oshirmagan ishni qilishga yaqin turibdi
