2022 yilning 22 – 24 iyul kunlari Samarqand shahrida Butunjahon jamiyatining “O‘zbekiston madaniy merosi – yangi Renessans poydevori” VI Xalqaro kongressi bo‘lib o‘tadi.
Tadbir O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, asrash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati tomonidan 10 dan ortiq xalqaro va 5 ta milliy tashkilotlar ko‘magida tashkil etilmoqda. Kongressning bosh homiy-tashkilotchisi Eriell Group.
Kongressning asosiy voqeasi “O‘zbekiston madaniy merosi jahon to‘plamlarida” (51-60 jild) turkumidagi 10 ta yangi kitob-albomlar taqdimoti bo‘lib o‘tadi. Shunday qilib, 25 dan ortiq davlatdan 350 ta olimlar, dunyoga mashhur 100 kutubxona va muzeylar kitob-albomlar seriyasi ustida ishlagan to‘plam 60 jildga yetdi.
Bundan tashqari, Fransiya Milliy kutubxonasi yig‘ilishida saqlanadigan noyob qadimiy qo‘lyozmaning tarixiy ahamiyati va haqiqiyligi shubhasiz qadimiy qo‘lyozmaning noyob nashri taqdimoti ham rejalashtirilgan. Yevropaning yetakchi nashriyot uylaridan biri Mueller & Schindler o‘zbek zaminining buyuk o‘g‘li, munajjim Mirzo Ulug‘bek buyurtmasi bilan yaratilgan noyob qo‘lyozma faksimilini namoyish etadi.
Kongressning asosiy yo‘nalishlari “Xalqlarni birlashtiruvchi meros” kabi mavzularda “Markaziy Osiyo va Ozarbayjon”, “Jahon jamiyati uchun yangi yo‘nalishlar: rejalar va istiqbollar”, “Milliy muzeylar va to‘plamlar Jahon jamiyati diqqat markazida” kabi davra suhbatlar bo‘lib o‘tadi.
Shuningdek, Kongress doirasida O‘zbekiston san’atiga oid ikkita noyob kitob hashamatli nashrlar “Orol va Amu qirg‘oqlarida. Qoraqalpoq san’ati” va “Bezak: estetika, sehr, ma’no” taqdimoti bo‘ladi.
22 iyul kuni Samarqand shahridagi Yoshlar ijod saroyida “O‘zbekiston madaniy merosi zamonaviy ilm-fan diqqatida” mavzusida xalqaro ilmiy konferensiya rejalashtirilgan.
23 iyul kuni “O‘zbekiston madaniy merosi – yangi Renessans poydevori” VI Xalqaro Kongressining tantanali ochilish marosimi bo‘ladi.
Ikki kun davomida dunyoning 35 dan ortiq davlatidan kelgan taniqli sharqshunos olimlarning O‘zbekiston va Markaziy Osiyo mamlakatlari madaniy merosiga bag‘ishlangan 100 dan ortiq ma’ruzalari tinglanadi.
Kongress ishida dunyoga mashhur 250 dan ortiq sharqshunos olimlar, jumladan, 33 nafar mashhur xalqaro muzeylar direktorlari, 15 nafar milliy muzeylar direktorlari, 6 nafar xalqaro tashkilotlar vakillari, 15 nafardan ortiq akademiklar, 20 dan ortiq professorlar, 20 nafar fan doktori ishtirok etadi.
– “O‘zbekiston madaniy merosi jahon to‘plamlarida” loyihasini Yangi O‘zbekiston siyosati, Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tomonidan madaniyat sohasida olib borilayotgan islohotlarning yorqin samaralaridan biri deb bemalol aytish mumkin. O‘zbekistonni rivojlantirish strategiyasida 2016 yildan boshlab Madaniy merosni asrab-avaylash va ommalashtirish masalasi davlat siyosati darajasiga ko‘tarilgan, Prezidentimiz va hukumatimiz tomonidan ko‘rsatilayotgan e’tibor o‘z samarasini bermoqdaki, buni butun dunyo e’tirof etmoqda. Biz Kongressni tashkil yetishda yordam ko‘rsatgan mamlakat hukumatiga minnatdorchilik bildiramiz. Shuningdek, loyiha tashkil yetilgan kundan boshlab qo‘llab-quvvatlab kelayotgan doimiy bosh homiyimiz va tashkilotchimiz – Eriell Group kompaniyasiga ham o‘z minnatdorchiligimni bildirmoqchiman” – dedi O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati raisi Firdavs Abduxoliqov.
Qurultoy ishtirokchilari nomiga allaqachon o‘nlab murojaat va tabrik so‘zlari kelib tushdi.
Shu tariqa, “Al-Furqon” Islom merosi jamg‘armasi ijrochi direktori Soli Shohsivariy “O‘zbekiston madaniy merosi” loyihasi mamlakatlar va xalqlarni yaqinlashtirishiga ishonch bildirdi.
“O‘zbekiston merosini dunyo bo‘ylab izlash va asrab-avaylash loyihasi yuzlab mamlakatlarni bir-biriga yaqinlashtiradigan ajoyib imkoniyatdir. O‘zbekiston o‘z madaniy merosini himoya qilish borasida barcha mamlakatlarga o‘rnak ko‘rsatmoqda”, - ta’kidladi Soli Shohsivariy.
“Renessans davri mamlakat sharoitida o‘z ildizini, o‘ziga xosligini, an’analarini saqlab qolish, shu bilan birga olg‘a intilish, rivojlanish demakdir. O‘zbekiston bu muvozanatning muhimligini anglab yetdi. Uning madaniy merosiga qaratilayotgan bunday katta e’tibor hurmat va tahsinga loyiq. Bu boradagi ishlarning katta qismini Jahon jamiyati va madaniy meros loyihasi amalga oshirmoqda. U allaqachon dunyoning ko‘plab muzey va kutubxonalarida o‘z aksini topgan va bu juda qimmatlidir”, — dedi Markaziy Osiyo va Kavkaz instituti raisi, ekspert Frederik Starr.
“Biz Rossiya kutubxonalarida O‘zbekiston kitob madaniyati yodgorliklarini o‘z fondlarimizda qadrlaymiz, ularning rus madaniyatiga ta’sirini yaxshi bilamiz va shu sababli ushbu yodgorliklarni to‘plash va o‘rganish bo‘yicha muhim ishlarda ishtirok etishni o‘zimizning burchimiz deb bilamiz. Jahon jamiyati tomonidan amalga oshiriladi va uning natijalari VI Xalqaro Kongressda taqdim etiladi», – dedi Rossiya kutubxonalari assosiasiyasi prezidenti, Rossiya davlat ommaviy-tarixiy kutubxonasi direktori Mixail Afanasyev.
Milliy hamkorlar: O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi, O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi, O‘zbekiston Respublikasi Turizm va Madaniyat vazirligi, Abu Rayxon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti, YUNESKO ishlari bo‘yicha Milliy komissiya, “Islom sivilizasiyasi”, “O‘zbekiston havo yo‘llari” Davlat aviakompaniyasi, “Zamon press info” nashriyoti, Samarqand viloyati hokimligi.
Xorijiy hamkorlar: ICESCO, ICCN, Islom tarixi, san’ati va madaniyati tadqiqot markazi (IRCICA) (Turkiya), Mueller & Schindler nashriyoti (Avstriya), Al-Furkan (Buyuk Britaniya) va boshqalar.
