Хитой металл экспортини тўхтатди

Хитой глобал автомобил, аерокосмик ва мудофаа саноати учун муҳим аҳамиятга эга бўлган ноёб тупроқ металлари ва магнитларни этказиб беришни тўсатдан тўхтатди.

Хитой ҳукумати лицензиялашнинг янги тизимини жорий қилгани сабабли маҳсулотларни жўнатиш портларда тиқилиб қолди , дея хабар беради New York Times (NYT). Бу тизим Ғарб, хусусан, америкалик ҳарбий пудратчиларнинг стратегик ресурсларга киришини бутунлай тўсиб қўйиши мумкин, дея аниқлик киритади газета.

Ушбу чора-тадбирлар Хитойнинг 2 апрел куни Доналд Трамп томонидан эълон қилинган кескин тарифларни оширишга жавоби бўлди. Орадан икки кун ўтиб Пекин олтита оғир нодир ер металлари ва магнитларини экспорт қилишни чеклади, уларнинг 90 фоизи Хитойда ишлаб чиқарилади. Экспорт энди фақат махсус лицензиялар билан мумкин, лекин уларни бериш жараёни ҳали бошланмаган.

Бу саноат гигантлари орасида ваҳима қўзғатди. Бу магнитларсиз Детройтдаги заводлар электромобиллар, дронлар, ракеталар ва роботлар ишлаб чиқара олмайди. Компанияларнинг захиралари эса минимал - нодир металлар қиммат ва уларни сақлаш фойдасиз. Мисол учун, диспросий диоксиди Шанхайда бир килограмм учун 204 доллар туради, чет элда эса ундан ҳам қимматроқ.

Чекловлар нафақат АҚШга таъсир қилди - Хитой ҳатто Япония ва Германияга ҳам экспортни тўсиб қўйди. Портларда назорат кучаймоқда: баъзи жойларда улар оғир металлар борлиги учун лаборатория текширувларини талаб қилади, бошқаларида эса ҳар қандай этказиб беришни тақиқлайди. New York Times таъкидлашича, ҳатто энг кам миқдордаги зиддиятли элементларга эга магнитларни сотиб оладиган корхоналар ҳам фалаж бўлган.

АҚШ расмийлари Хитой глобал таъминот занжирларини бузишда Трампга эргашаётгани ҳақида огоҳлантирмоқда. MP Materials бош директори Жеймс Литинскийнинг айтишича, ҳарбий технологиялар келажаги - дронлар ва роботлар ҳозир таҳдид остида. Қўшма Штатлардаги ягона ноёб тупроқ металларини ишлаб чиқарувчи унинг компанияси ҳали магнит ишлаб чиқаришни бошлай олмади. Ўз ишлаб чиқаришимизни созлаш учун йиллар керак бўлади ва ишлаб чиқариш ҳали ҳам Хитойдаги каби фойдали бўлмайди.

Пекин ресурслардан геосиёсий қурол сифатида фойдаланишга тайёрлигини очиқ кўрсатди. Ва у буни жарроҳлик аниқлиги билан бажаради.