Чорвоқ сув омборидаги гидротехника иншоотларининг хавфсизлигини таъминлаш бўйича қатор ишлар амалга оширилди

Чорвоқ сув омбори “Ўзбекгидроэнерго” АЖ тасарруфида бўлиб, сув омборидаги гидротехника иншоотларининг хавфсизлигини таъминлаш бўйича қатор ишлар амалга оширилди. Бу ҳақда “Гидротехника иншоотлари хавфсизлигини баҳолаш ва мониторингини юритиш” МЧЖ Бош мутахассиси Элбек Темишов айтиб ўтди.

"2021 йилда “Гидротехника иншоотларини баҳолашва мониторингини юритиш маркази” ташкил этилди. Шу марказ билан ҳамкорликда 2021–2022 йилларда Чорвоқ сув омбори гидротехника иншоотлари учун хавфсизлик мезонлари ишлаб чиқилди. Бугунги кунда сув омбордаги 85% назорат ўлчаш қурилмалари учун хавфсизлик кўрсаткичлари жорий этилди. Улар 3 та асосий кўрсаткичдан иборат:

1. Ишчи ҳолат кўрсаткичи,
2. М-1 — потенциал хавфли ҳолат,
3. М-2 — авария олди ҳолати.

Шу кўрсаткичлар асосида биз тўғондаги фильтрация ва деформация режимини куну-тун тўлиқ назорат қилиб келяпмиз", дейди у.

Мутахассисга кўра, 2023–2024 йилларда фильтрация бўйича чуқур инструментал кузатувлар, геофизик тадқиқотлар ва геодезик ўлчашлар олиб борилди. Ушбу таҳлиллар асосида “Гидропроект” АЖ томонидан фильтрация сувларини барқарорлаштириш бўйича лойиҳа ишлаб чиқилди. Натижада 2024 йилда тўғоннинг чап қанотида цементация ишлари амалга оширилди ва 2025 йилда кўп йиллик кўрсаткичларга нисбатан фильтрация сув сарфи 100 литр/секундга камайтирилди.

Бугунги кунга келиб Чорвоқ сув омборида жаҳон талабларига жавоб берадиган АТНТ (автоматлаштирилган ташхис-назорат тизими) барпо этилди. 428 дан ортиқ назорат ўлчаш қурилмаси тўлиқ автоматлаштирилди. Италиянинг “СисГео” компанияси томонидан ишлаб чиқилган замонавий датчиклар ўрнатилди.

Ҳозирда ҳар бир қурилмадан маълумотлар онлайн равишда куну-тун кузатилмоқда. Бу жараён сув омбори диспетчер марказида,“Ўзбекгидроэнерго” АЖ вазиятлар марказида ва “Гидротехмониторинг” МЧЖ таҳлилий марказида назорат қилинади. Энг асосийси, хавфсизлик мезонлари ушбу онлайн тизимга интеграция қилингани сабабли, гидротехника иншоотлари ҳолати реал вақтда мониторинг қилиб борилмоқда.