Барча турдаги лотерея ўйинларини ўйнаш мумкин эмасми?

— Лотерея ўйинларида иштирок этишнинг ҳар қандаш шакли ва тури шаръан ҳаром саналади. Аллоҳ таоло Қуръони каримда: "Эй иймон келтирганлар! Албатта, хамр, қимор, бутлар ва (фол очадиган) чўплар ифлосдир. Шайтоннинг ишидир. Бас, ундан четда бўлинг. Шоядки, нажот топсангиз. Албатта шайтон хамр ва қимор туфайли ораларингизга адоват ва ёмон кўришликни солишни ҳамда сизларни Аллоҳнинг зикридан ва намоздан тўсишни хоҳлайди. Энди тўхтарсизлар" ("Моида" сураси, 91-92-оятлар) дейди. Аллоҳнинг "Бас, ундан четда бўлинг", дейиши қимор ўйнашни ва унинг турли шаклларида қатнашишнинг жоиз эмаслигини ва ҳаром бўлишини кўрсатади. Лотерея ўйинлари ҳам қимор сирасига киради.

Аллома Бижурий қиморни қуйидагича таърифлайдилар: "Фойда ва зарар кўриш ўртасида бориб-келган ҳар қандай ўйин қимордир". "Демак, икки ва ундан кўп киши орасида, ўртага мулк тикиб ўйналадиган ва зиён кўриш эҳтимоли тенг бўлган, ютган ютқизгандан олиб кетадиган ҳар қандай ўйин қимор бўлади" ("Бадоиъус-саноиъ"). Лотерея ўйинлари ҳам айнан шундай кўринишга эга.

"Азҳар фатволари"да: "Лотерея ўйинлари ҳаромдир. Чунки улар қимор турларидан биридир", дейилади.

Лотерея ўйинларининг ижтимоий-ахлоқий иллатлари билан бирга руҳиятга ҳам салбий таъсирлари бор. Лотерея ўйнайдиганлар унга муккасидан кетади, кўпгина мол ва вақтини шу йўлда сарфлайди ва руҳиятида хаёлий нарсаларга ишониш ва иқтисодий сабабларни ушлашдан дангасалик юзага келади. Бундай кишилар оилаларида доимий келишмовчилик муҳити ҳукмрон бўлади.

Шу ўринда яна бир масалага аниқлик киритиб ўтиш керак. Мажбурий лотереялар қўлига тушиб, унга ютуқ чиққан кишилар, бу ютуқлардан фойдаланишлари мумкин эмас. Балки ютуқ маблағ ёки мулкларини савоб умид қилмаган ҳолда, оммага манфаат етадиган хайрия йўлларида ишлатиб юбориши керак. Лотерея орқали хайрия ишларини мақсад қилиб уларни амалиётга киритиш ҳам жоиз эмас. Ислом шариатида "Мақсадлар воситаларни оқламайди" қоидаси жорий. Балки мақсад олий бўлиш билан бирга, восита покиза бўлишини ҳам талаб этилади. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: "Аллоҳ таоло покдир, фақат пок нарсани қабул қилади" деганлар (Муслим ривоят).

Аллоҳ янада билгувчироқ.

Мубашшир Аҳмад

Manba: azon.uz