Tramp Rossiyaga qarshi sanksiyalarni kuchaytirish tarafdorlarini asosiy lavozimlarga tayinladi

Kreml Donal’d Tramp Oq uyga qaytganidan keyin AQSh bilan munosabatlardagi keskinlik biroz pasayishiga umid qilmoqda. Ammo uning xavfsizlik va xalqaro munosabatlar sohasidagi birinchi tayinlovlari Rossiyaga nisbatan pozisiyalarni kuchaytirish ehtimolidan dalolat beradi. Iqtisodiyotda neft-gaz tarmog‘i yangi hujumlarga duch kelishi mumkin.

Tramp allaqachon Kongress Vakillar palatasida respublikachilar o‘rtasida ushbu mavzu bo‘yicha asosiy spikerlardan biri bo‘lgan Milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Mayk Uoltzni saylagan. Davlat kotibi lavozimiga esa bo‘lajak prezident Senatning razvedka ishlari bo‘yicha qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Marko Rubioni tayinlashni rejalashtirmoqda.

Ikkala qonun chiqaruvchi ham Tramp tomonidan e’lon qilingan "Amerika birinchi navbatda" tashqi siyosat konsepsiyasini qo‘llab-quvvatlaydi, ammo shu bilan birga, ular AQSh ning Xitoy, Eron va Rossiya kabi dushmanlariga nisbatan ashaddiy "qirollar" bo‘lib, Ukrainaga yordam berishni to‘xtatish va hatto NATOdan chiqish tarafdori bo‘lgan Respublikachilar partiyasining izolyasion qanotidan uzoqda, deb ta’kidlaydi Politico.

Milliy xavfsizlik sohasidagi bunday amaldorlar bilan "Kiyev o‘zini juda xotirjam va qulay his qilishi mumkin," deb hisoblaydi tashqi siyosat bo‘yicha respublika eksperti va Ukraina davlat tuzilmalariga maslahat beruvchi Yorktown Solutions kompaniyasi prezidenti Daniel Vadich.

Kimki Kiyevda xavotir uyg‘otsa, buni o‘z manfaati uchun qiladi va Ukrainaga yomon xizmat ko‘rsatadi.

AQShning Ukrainaga yordam ko‘rsatish borasidagi sa’y-harakatlarini qo‘llab-quvvatlovchi Tramp ma’muriyatining uchta sobiq xodimi ham bu fikrga qo‘shiladi. Ulardan biri Trampning saylovoldi shtabi va hokimiyatni o‘tkazish bo‘yicha jamoasi bilan aloqada bo‘lib, shunday deydi: "Trampning Ukrainani sotmoqchiligidan xavotirda bo‘lganlarga aytishim mumkinki, uning asosiy ustuvor vazifasi, menimcha, qandaydir adolatli asosda tinchlikni topishga harakat qilishdir."

Uoltz va Rubio so‘nggi paytlarda Ukrainadagi urushni to‘xtatish tarafdori bo‘lishgan, ammo hech qachon Rossiyaga xayrixohlik ko‘rsatmagan. Uoltz 2023 yil kuzidan beri yarim yilga Kongressda muallaq turgan 60 milliard dollardan ortiq harbiy yordam paketiga qarshi ovoz berdi. Ammo u buni muhojirlarning ommaviy oqimini to‘xtatish uchun avval AQShning janubiy chegarasini mustahkamlash zarurligi bilan izohladi - ko‘pchilik respublikachilar qonun loyihasini qo‘llab-quvvatlashni aynan shu chora bilan bog‘lashdi.

Uoltz, Rubio va Eliza Stefanik, unga Tramp BMTdagi doimiy vakil lavozimini taklif qilgan, respublikachilarga - Ronald Reygan muxlislariga yaqin bo‘lgan aniq axloqiy pozisiyalardan kelib chiqib, Vladimir Putin tomonidan boshlangan Ukrainadagi urushni qoraladilar, deb eslatadi AQSh diplomatiyasi, milliy xavfsizlik va geosiyosatga ixtisoslashgan Bloomberg kolumnisti Andreas Klut. 2022 yilda Uoltz prezident Jo Baydenni goh "etarlicha tez bo‘lmagan," goh "etarlicha katta bo‘lmagan" yordam uchun koyigan edi. Keyinchalik u hatto uzoq masofaga uchuvchi Amerika raketalari bilan Rossiyaga zarba berish bo‘yicha cheklovlarni olib tashlashni taklif qildi, ammo Bayden bunga jur’at eta olmadi.

Rubio ham xuddi shu pozisiyada edi. U 2014 yilda Qrim anneksiya qilinganidan keyin ham Rossiya banklarini SWIFTdan uzib qo‘yishni talab qilgan va 2022 yil yanvar oyida Rossiya bosqini arafasida shunga o‘xshash g‘oyalarni ilgari surgan, Putin va boshqa yuqori martabali rossiyalik amaldorlarga qarshi shaxsiy sanksiyalar tashabbuskori bo‘lgan. Urush paytida u bir necha bor Ukrainaga tashrif buyurdi va uni qo‘llab-quvvatlash zarurligiga shubha qilgan respublikachilarni omma oldida tanqid qildi.

Tramp g‘alabasidan so‘ng Rubio urushni tugatish vaqti kelganini va buning uchun "Putinning muxlisi bo‘lish shart emasligini" aytdi. "Ukrainaliklar aql bovar qilmaydigan darajada jasur va kuchli edi, ammo oxir-oqibat biz moliyalashtirayotgan narsa - bu boshi berk ko‘chaga kirib qolgan urush bo‘lib, unga chek qo‘yish vaqti keldi," - dedi u NBC telekanaliga.

Ammo Rubio va Uoltz milliy xavfsizlik masalalarida katta tajribaga va salmoqqa ega bo‘lib, ularning aksariyati Tramp ta’riflaganidek, "kuch yordamida tinchlikka erishish"ga intiluvchi "qirg‘iylardir," deb yozadi Klut.