Sadir Japarov G‘arbni Afg‘onistonga 9,4 milliard dollarlik aktivlarini qaytarishga chaqirdi

Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov TRT Avaz telekanaliga Afg‘onistondagi vaziyat haqida intervyu berdi.

— 2021 yilda Afg‘onistonda «Tolibon» harakati yetakchilari hokimiyat tepasiga keldi. Biz xohlaymizmi yoki yo‘qmi, fakt o‘zgarishsiz qolmoqda - mamlakatni Tolibon boshqaradi. Ayrim davlatlar, jumladan Qirg‘iziston ham Tolibonni taqiqlangan tashkilotlar ro‘yxatidan olib tashlagan.

“Tolibon hokimiyatga kelganidan ko‘p o‘tmay, biz afg‘on xalqiga yordam ko‘rsatish uchun ular bilan aloqa o‘rnatdik. Biz bir necha bor insonparvarlik yordamini yubordik. Afg‘onistondagi vaziyatning yanada keskinlashishi mintaqaga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin, shuning uchun biz mamlakat hukumati bilan hamkorlik qilayotganimizni yashirmaymiz. Biz har tomonlama yordam beramiz, ammo bu etarli emas.

“Agar Tolibon kuchsiz bo‘lganida, afg‘on xalqi ularni allaqachon ag‘dargan bo‘lardi. Yaxshi yoki yomon, ular ishlaydi, odamlar ularni qo‘llab-quvvatlaydi. Endi ular deyarli butunlay izolyasiya qilingan. Vaziyat qancha uzoq davom etsa, afg‘on xalqi shunchalik og‘ir kunlarga duch keladi.

— Tolibon hokimiyat tepasiga kelgach, Afg‘oniston Markaziy bankining xorijda joylashgan 9,4 milliard dollarlik aktivlari G‘arb davlatlari tomonidan «muzlatilgan». Shundan 7 milliard dollarga yaqini AQShga to‘g‘ri keladi. Afg‘onistondagi vaziyat va afg‘on xalqi farovonligini yaxshilash uchun bu mablag‘lar imkon qadar tezroq qaytarilishi kerak. Ular hukumatga nafaqat infratuzilmani tiklash, balki mahalliy banklar orqali fuqarolarga arzon kreditlar ajratish, qishloq xo‘jaligini rivojlantirish, aholi turmushini yaxshilash uchun imkoniyatlar yaratishda ham yordam berishi mumkin edi. Afg‘onlarning aksariyati hozir ocharchilikka duchor bo‘lmoqda.

Fursatdan foydalanib, men Yevropa davlatlari rahbarlari va AQSh rahbariyatini Afg‘onistonning amaldagi hukumatini tan olishga va afg‘on xalqining kelajagi yo‘lida «muzlatilgan» mablag‘larni qaytarishga chaqiraman.

Agar Yevropa yoki AQSh davlatlari Afg‘onistonga turli loyihalar yoki maxsus dasturlar orqali yordam bersa, biz ularni amalga oshirishda ishtirok etishga tayyormiz. Agar texnik yordam berilsa, afg‘on talabalarini Qirg‘izistondagi universitetlarda turli mutaxassisliklar bo‘yicha o‘qitishga tayyormiz. Agar taklifimizni qo‘llab-quvvatlovchi davlatlar bo‘lsa, biz imkon qadar tezroq batafsil reja ishlab chiqishga va uni amalga oshirishni boshlashga tayyormiz.