Яқин Шарқда янги давр бошланмоқда: Исроил илк бор Сурия ва Ливан билан тинчликни кўриб чиқмоқда

Эронга қарши амалга оширилган Исроил зарбасидан сўнг, Яқин Шарқда тинчлик музокаралари ҳақида яна гапирила бошланди. Илк бор Исроил ҳукумати Сурия ва Ливан билан тинчлик ўрнатиш имконини жиддий кўриб чиқмоқда. Хабарларга кўра, музокаралар АҚШ кўмагида аллақачон бошланган.

«Биз учун Сурия ва Ливанни — яқин қўшниларимизни — тинчлик ва нормаллашув доирасига киритиш муҳим, бу билан бирга Исроил хавфсизлигининг асосий манфаатларини сақлашимиз лозим», — деди душанба куни Исроил ташқи ишлар вазири Гидеон Саар.

Агар бу режалар амалга ошса, бутун Яқин Шарқ учун муҳим бурилиш нуқтаси бўлади. Миср ва Иордания каби собиқ душманлардан фарқли ўлароқ, Сурия ва Ливан 1948 йилда Исроил давлати ташкил топганидан бери у билан расман урушаётган давлатлар сифатида қолмоқда.

🇸🇾 Сурия — 2024 йилнинг охирида Башар Асад режими ағдарилгунга қадар, Сурия Россия ва Исроилнинг асосий душмани бўлган Эрон билан яқин муносабатда эди. Янги раҳбар Аҳмад ал-Шараа ҳокимиятга келганидан сўнг, Исроил террорчилик ўтмиши бўйича хавотирлари сабабли Исроил-Сурия чегарасида буфер зонасини эгаллади.

🇱🇧 Ливан — бу ерда яқин вақтгача Эрон кўмагида қурилган ракеталар арсеналига эга “Ҳизбуллоҳ” террорчи гуруҳи ҳукмрон эди. 2024 йил кузида Исроил ушбу ташкилот раҳбариятини йўқ қилди ва ракеталарнинг аксарини йўқ қилди. Шундан сўнг Ливандаги террористларга босим кучайди.

Бу ҳолат Исроил ва АҚШ томонидан Эрон таъсирининг камайиши натижасида, аввал Теҳрон таъсирида бўлган давлатлар билан янги тинчлик келишувлари учун йўл очиши мумкинлигини англатади. Дональд Трамп ва Биньямин Нетаньяху яқинда янги тинчлик “келишувлари” ҳақида эълон қилдилар.

Араб ОАВ хабарларига кўра, Сурия Исроил билан келишув шартларини илгари сурган. Дамашқ Исроил ҳарбийларининг Сурия ҳудудидан чиқишини ва Исроилнинг ҳаводан амалга ошираётган зарбаларини тўхтатишни талаб қилмоқда.

Бироқ ҳозирча ҳар қандай келишувга тўсиқ — Ғазодаги ҲАМАСга қарши уруш. Ғазода фуқаролар орасида катта қурбонлар бўлгани сабабли, Исроил халқаро танқидларга дуч келмоқда. 2023 йил 7 октябрда ҲАМАС томонидан амалга оширилган ҳужумдан сўнг, кўплаб араб давлатларида фаластинликларга нисбатан катта ҳамдардлик пайдо бўлди. Кузатувчилар фикрича, ҲАМАС ушбу ҳужум орқали Исроил ва араб давлатлари ўртасида яхшиланиш арафасида бўлган муносабатларни бузишни мақсад қилган бўлиши мумкин.