2025 йилнинг 24 ноябридан 5 декабрь кунига қадар Ўзбекистоннинг тарихий шаҳри Самарқандда Йўқолиб кетиш хавфи остида турган ёввойи фауна ва флора турларининг халқаро савдоси тўғрисидаги конвенция (CIТЕS) томонлар конференциясининг 20-йиғилиши (CОP20) ўтказилади.
Бу ҳақдаги битим Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазири Aзиз Aбдуҳакимов ва CIТЕS Бош котиби Ивонн Игуэро томонидан Биологик хилма-хиллик тўғрисидаги конвенция (CBD CоP16) иштирокчилари конференсиясининг Колумбиянинг Кали шаҳрида бўлиб ўтган 16-йиғилиши доирасида имзоланди.
“Мазкур шартноманинг имзоланиши биологик хилма-хилликнинг йўқолиши ва ёввойи табиатнинг ноқонуний савдосига қарши курашда ҳамкорлик муҳимлигини таъкидлайди. Биз халқаро ҳамжамиятни 2025-йилда CОP20 доирасида Самарқандда кутиб олишдан мамнунмиз, у йерда сайёрамизнинг бой биологик меросини ҳимоя қилиш борасидаги саъй-ҳаракатларимизни бирлаштирамиз”, — деди A.Aбдуҳакимов.
Ўз навбатида И.Игуэро Ўзбекистоннинг CIТЕS CОP20 тадбирини тарихий Самарқанд шаҳрида ўтказиш таклифи учун миннатдорлик билдирди.
“Конференциянинг ушбу қадимий шаҳарда ўтказилиши ҳам тарихий ҳиссиётларни уйғотади, ҳам келажакка — ёввойи турларнинг халқаро савдоси тартибга солинган, ёввойи табиат қонунбузарликлари сезиларли даражада камайган ва CIТЕS рўйхатига киритилган турлар ёввойи табиатда кўпайган келажакка ҳисса қўшади", — деди у.
Таъкидлаш жоизки, Ўзбекистон Марказий Осиёда CIТЕSнинг 184 Томони (183 та давлат + Европа Иттифоқи) ҳамда ёввойи табиатни муҳофаза қилиш ва савдо соҳасида кенг доирадаги манфаатдор томонларнинг йиғилишига мезбонлик қиладиган биринчи давлатдир. “Aтроф-муҳитни асраш ва "яшил" иқтисодиёт йили”да ташкил этиладиган глобал тадбирда 4000 дан ортиқ иштирокчи ва делегатлар иштирок этиши кутилмоқда.
CОP20 CIТЕS томонларига ёввойи табиатнинг халқаро савдоси барқарорлиги, қонунийлиги ва кузатилиши, турларни сақлаш ва барқарор ресурсларни бошқариш бўйича муҳим муҳокамаларда қатнашиш имкониятини беради. Бундан ташқари, 2025-йилда CIТЕS CОP20 нинг 20 йиллик юбилей йиғилиши 1975 йилда Конвенция кучга кирганининг 50 йиллигига тўғри келади.
Маълумот учун, CIТЕS конвенцияси 1973 йил 3 мартда имзоланган ва 1975 йил 1 июлда кучга кирган. Конвенция ёввойи ҳайвонлар ва ўсимликларнинг 40 900 дан ортиқ турлари билан халқаро савдони тартибга солиш орқали ёввойи табиатни муҳофаза қилиш бўйича дунёдаги энг кучли воситалардан бири бўлиб қолмоқда. CIТЕS рўйхатига киритилган кўплаб турларнинг ватани бўлган Ўзбекистон 1997 йилдан буён Конвенция иштирокчиси ҳисобланади.