Россия Суриядаги нотинч вазиятда ҳарбий базаларини сақлаб қоладими?

Башар ал-Ассад режимининг кескин қулаши Россиянинг Суриядаги ҳарбий ҳозирлиги келажагини шубҳа остига қўйди. Москва Ўртаер денгизидаги асосий ҳарбий базаларининг хавфсизлигини таъминлашга ва минтақадаги таъсирини сақлаб қолишга ҳаракат қилмоқда, бироқ истиқболлар ҳали ҳам ноаниқ.

«Суриядаги ҳарбий мавжудлигимиз келажаги ҳақида гапиришга ҳали эрта», деди Кремль матбуот котиби Дмитрий Песков Россиянинг минтақадаги таъсирини давом эттириш масаласини очиқ қолдириб.

Асосий объектлар Сурия шимоли-ғарбидаги Хмеймим авиабазаси ва Ўрта эр денгизидаги Тартус портидаги ҳарбий-денгиз базаси. Иккала объект ҳам Москванинг минтақавий ва глобал стратегиясида муҳим роль ўйнайди. Тартус Россияга илиқ денгизларга чиқиш имконини беради, Хмеймим эса россиялик ҳарбий хизматчиларни Африкага ўтказиш учун логистика ва операцион марказ бўлиб хизмат қилади.

Россия расмийлари Суриянинг янги раҳбарияти билан фаол ҳамкорликни 8 декабрдан бошлаб бошлаган. Худди шу Песков Москва «ҳарбий объектлар хавфсизлигини кафолатлай оладиганлар билан алоқа ўрнатиш учун барча зарур чораларни кўраётганини» тасдиқлади.

Россия нашрларининг ёзишича, Сурия мухолифати етакчилари ҳам Россия ҳарбий ва дипломатик муассасаларини ҳимоя қилишга тайёр эканликларини билдирган. Бу Асад режими қулагандан бери ҳужумга учраган Эрон нишонлари атрофидаги вазиятдан кескин фарқ қилади.

Мутахассисларнинг фикрича, Москва Афғонистонда қўлланган стратегияни такрорлаши мумкин: кейин Толибон ҳокимиятни қўлга киритгач, Россия қоралашдан дипломатик ҳамкорликка ўтди. Собиқ россиялик дипломат Николай Соков Guardian газетасига берган интервьюсида Кремлнинг прагматик муносабатини қайд этади: «Москва ҳокимиятга эга бўлганлар билан ишлашни ва уни йўқотганларни тезда тарк этишни афзал кўради».

Кремль «Ҳаят Таҳрир аш-Шам» каби гуруҳларга нисбатан риторикасини юмшатган бўлсада, Суриянинг янги раҳбарлари Россия сайтларини сақлаб қолиш бўйича келишувларни бажаришга тайёрми ёки йўқми, номаълумлигича қолмоқда. Мутахассисларнинг таъкидлашича, музокараларнинг муваффақияти Москва таклифлари - молиявий ёрдам, нефть, газ ёки хавфсизлик кафолатларига боғлиқ.