Олимлар COVID-19 пандемияси бошланган жойни аниқлашди

АҚШ, Буюк Британия, Франция ва бошқа мамлакатлардан бир гуруҳ олимлар коронавирус тарқалишининг манбаи Хитойнинг Ухан шаҳридаги денгиз маҳсулотлари бозори эканлигини исботлай олди. Бу ҳақда Американинг Cell илмий журналида чоп этилган мақолада айтилади.

"Хуанань бозори 12 миллиондан ортиқ аҳолиси бўлган Вухан шаҳрида ёввойи ҳайвонлар энг кўп сотиладиган жой ва тўртта доимий тирик ҳайвонлар бозори бўлган. 2019 йилнинг кузида бир нечта сотувчилар тирик ҳайвонларни ноқонуний равишда сотганликлари ҳужжатлаштирилган эди. Енот итлари, бамбук каламушлари, малая кирпилари, амур кирпилари ва осиёлик бўрсиқлар бозорнинг ғарбий қанотида жойлашган бўлиб, у ерда бозорда COVID-19 инфекциясининг энг эрта ва энг кўп ҳолатлари қайд этилган", - дейилади нашрда.

Бозордан олинган генетик материал намуналари ўрганилгандан сўнг улар коронавируснинг умумий аждодининг генетик хусусиятларига мос келиши маълум бўлди.

Коронавирус излари ҳайвонлар сақланадиган қафаслар, уларни ташиш учун аравалар ва канализация каналларида топилган. Олинган намуналар бутун пандемиянинг умумий аждодига генетик жиҳатдан мос эди.

Олимлар вирус тарқалишининг иккита фаразий вариантини таърифлайдилар: ҳайвонлардан тортиб (аниқ қайси турни аниқлашнинг имкони бўлмади) одамларга ёки аксинча - одамлар уни бозорга олиб келишган.

Шу билан бирга, кўршапалаклар генетик материали топилмади - ЖССТ 2021 йилдаги ҳисоботида бу ҳайвонларнинг инфекция манбаи бўлиши мумкинлигини COVID-19 тарқалишининг энг эҳтимолли сценарийларидан бири деб атади.

ЖССТ вирус лаборатория шароитида эмас, балки табиий равишда пайдо бўлган деб ишонишга мойил - бу гипотеза ҳам илгари сурилган. Вирусология институти Вухан шаҳрида жойлашган бўлиб, COVID-19 тарқалишидан олдин у ерда бошқа коронавируслар ўрганилган ва шунинг учун турли хил вариантлар, жумладан, биоматериалнинг сизиб чиқиши ва Пекин томонидан биологик қуроллар ишлаб чиқилиши кўриб чиқилган.

Хитой коронавируснинг лаборатория келиб чиқиши эҳтимолини рад этди ва мамлакатдан шу асосда обрўсизлантиришни тўхтатишни, шунингдек, бу масалани сиёсийлаштиришни тўхтатишни талаб қилди.