Ноёб ер металлари учун глобал рақобат кучаймоқда: Қозоғистон шов-шувли кашфиётни эълон қилди

АҚШ президенти Доналд Трампнинг Украина нодир ер ресурсларига Киев учун ҳақоратли шартлар асосида кириш ҳаракатларига ва Россиянинг Трамп билан савдолашишда ўз захираларидан фойдаланишга интилиши фонида сенсацион ҳодиса юз берди. Ўзбекистоннинг Самарқанд шаҳридаги "Европа Иттифоқи - Марказий Осиё" биринчи саммити арафасида Қозоғистон ҳукумати мамлакатда нодир ер металларининг йирик кони топилганини эълон қилди.

Расмий маълумотларга кўра, қозоғистонлик геологлар 2022-2024 йилларда Қорағанда вилоятида олиб борилган геологик-қидирув ишлари натижасида 20 миллион тонна нодир ер рудаларининг тахминий захираларига эга конни аниқлаган. Рудадаги нодир ер элементларининг концентрацияси бир тоннага 700 грамм деб баҳоланмоқда, бу юқори кўрсаткич ҳисобланади.

"Қозоғистонда бундай турдаги нодир ер маъданлашувининг ўхшаши йўқ, бу эса уни янги саноат турига киритиш имконини беради. Аниқланган конлар ва истиқболли ҳудудлар келажакда тасдиқланиши билан Қозоғистон нодир ер элементлари захиралари бўйича дунёда етакчи ўринларни эгаллаши мумкин. Бу эса нодир ер металларининг юқори технологияли тармоғини жадал ривожлантиришга йўл очади," - дейилади мамлакат ҳукумати баёнотида.

Агар бу кашфиёт тасдиқланса, Қозоғистон Хитой ва Бразилиядан кейин нодир ер металлари захиралари бўйича дунёда учинчи ўринни эгаллайди. Янги топилган конда неодим, церий, лантан ва иттрий мавжуд бўлиб, улар тиббий асбоб-ускуналар ва автомобиль аккумуляторларидан тортиб, каталитик нейтрализаторлар, лазерлар ва оптикагача бўлган кенг кўламли юқори технологияли қурилмаларни ишлаб чиқаришда қўлланилади.

Кўриниб турибдики, баёнот Европа Иттифоқининг конларни ўзлаштиришга қизиқишини ошириш мақсадида саммитга бағишланган. "Рудани бойитиш ва қимматбаҳо компонентларни ажратиб олиш технологияларининг муваффақиятли ривожланиши минтақанинг инвеститсиявий жозибадорлиги ва иқтисодий ривожланишига таъсир қилади," - дейилади ҳукуматнинг 2 апрелдаги баёнотида.

Эслатиб ўтамиз, "Европа Иттифоқи - Марказий Осиё" саммитида минтақа давлатлари президентлари, Европа комиссияси раиси Урсула фон дер Ляен, Европа Иттифоқи кенгаши раиси Антонио Кошта ва бошқа расмий шахслар иштирок этди. Форум кун тартибидан Европа Иттифоқи ва Марказий Осиё ўртасида энергетика, табиий ресурслар, халқаро Транскаспий савдо йўлаги ва минтақага инвестицияларни жалб қилиш соҳаларида ҳамкорликни чуқурлаштириш масалалари ўрин олган.