Нефт тушмоқда. ОПЕК+ Россияни инқирозга олиб келадими?

Москва ҳар доим глобал нефт нархининг тушишини хавотир билан кутади. Нефт ва газ федерал бюджет даромадларининг 30 фоизини ташкил этадиган мамлакат учун узоқ муддатли паст нархлар жиддий синов бўлиши мумкин, айниқса у олиб бораётган уруш шароитида. Россия ҳукумати бунга ҳозирданоқ тайёргарлик кўришни бошлади: улар прогнозларни қайта кўриб чиқмоқда ва 2025 йилги бюджетга ўзгартиришлар киритмоқда. Аммо вазият ҳозир тахмин қилинганидан ҳам мураккаброқ бўлиши мумкин.

3-май куни жаҳон нефт қазиб олишнинг қарийб 40 фоизи улушига тўғри келадиган ОПЕК+ мамлакатлари кутилмаганда ишлаб чиқариш ҳажмининг янги ўсишини эълон қилди. Июн ойидан бери этказиб бериш кунига 411 минг баррелга ошади. Худди шундай ҳаракат бир ой олдин, халқаро ассоциация бир ой давомида кунига атиги 135 минг баррелга қазиб олишни ваъда қилганида амалга оширилган эди. Натижада, келгуси икки ой ичида бозорга илгари олти ой ичида қўшилиши режалаштирилган миқдорда нефт чиқарилади.

Айни дамда Брент нефти бир баррели учун 60 доллардан сал кўпроқ сотилмоқда. Таҳлилчиларнинг умумий фикрига кўра, мувозанат ҳали топилмади - нарх тушиши мумкин. Бундан ташқари, ОПЕК+, Реутерс ва Блоомберг агентлигига кўра, ишлаб чиқаришни янада кескин ошириш имкониятини кўриб чиқмоқда ва октябр ойида ихтиёрий чекловлардан бутунлай воз кечиши мумкин. Қабул қилинган қарорларни ҳисобга олсак, бу нефт етказиб беришни кунига 2,2 миллион баррелга оширади.

Ваҳоланки, жаҳон бозори бунчалик нефтга муҳтож эмас. Дастлаб, ОПЕК+ қаттиқ бурғулашни бошлашдан олдин, Халқаро энергетика агентлиги (ИЕА) 2025-йилда нефт таъминоти талабдан кунига 1 миллион баррелга ошиб кетишини тахмин қилди. Ҳар бир янги ҳисобот (ХЕА уларни ойда бир марта чиқаради) талаб прогнозини бироз пасайтиради – жаҳон иқтисодиёти энг яхши ҳолатда эмас. Агар Доналд Трампнинг тариф урушлари унга кўпроқ босим ўтказса, талаб янада паст бўлади.