Эрон янги стратегик шартномада Россиянинг Қримни аннекция қилишини рад этди

Middle East Eye нашри хабарига кўра, Россия билан жума куни имзоланадиган янги шартномада Эрон Москванинг Қримни аннекция қилишини рад этди.

Нима учун бу муҳим

Эроннинг янги шартномада Қримни Россия ҳудуди сифатида тан олишдан бош тортиши, Теҳрон Москванинг Украинага бостириб киришини тўлиқ қўллаб-қувватламаслиги мумкинлигидан далолат беради.

Нимани билиш керак

Россия президенти Владимир Путин ва Эрон президенти Масуд Пезешкиан келгуси 20 йил мобайнида Россия-Эрон муносабатларини белгилайдиган ва глобал кучлардан санкциялар туфайли ажратилган шароитда икки мамлакат ўртасидаги кўп соҳаларни қамраб олувчи ҳамкорликни мустаҳкамлайдиган Кенг қамровли стратегик шериклик шартномасини имзолашга тайёрланмоқда.

Бироқ, шартномада Қрим Россия ҳудуди сифатида тан олинмаган, гарчи Москва 2014 йилда бу ҳудудни Украинадан ўзига қўшиб олган бўлса-да. Тан олишнинг йўқлиги келишувдаги ҳудудий яхлитликка оид бандлардан бирида яққол кўзга ташланди. Бу масала Теҳрон ва Москва учун жуда муҳим, чунки Бирлашган Араб Амирликлари ва Эрон 1971 йилдан буён Эрон назорати остидаги учта кўрфаз ороли бўйича баҳс юритиб келмоқда.

Теҳроннинг Қримни Россия ҳудуди сифатида тан олмаслик қарори, илгари бу ҳудудга бўлган муносабати билан зиддиятга киради. Associated Press хабар беришича, 2022 йилда Эрон ҳарбий кучлари яриморолда Россиянинг ҳужумларини қўллаб-қувватлаб, "бевосита жанг ҳаракатларида иштирок этган".

"Middle East Eye" нашрининг ҳукумат манбасига кўра, янги узоқ муддатли шартнома 47 моддадан иборат. Ушбу моддалар мамлакатлар ҳамкорлик қилишни режалаштирган турли соҳаларни қамраб олади, жумладан технологиялар, ахборот ва киберхавфсизлик, тинч мақсадларда ядро энергиясидан фойдаланиш, терроризмга қарши кураш, минтақавий ҳамкорлик, экология масалалари ва уюшган жиноятчиликка қарши кураш. Беш йил давомида ишлаб чиқилган бу янги шартнома, Россия ва Эрон ўртасида 2001 йилда имзоланган ва 2020 йилгача узайтирилган аввалги узоқ муддатли келишувни алмаштириш учун мўлжалланган.